Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kielcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Szeliga (spr.)

Sędziowie: SO Zbigniew Karamara

SO Adam Kabziński

Protokolant: sekr.sądowy Katarzyna Komosa

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Andrzeja Kędziory

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2013 roku

sprawy K. C.

oskarżonego o przestępstwo z art.288 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Starachowicach

z dnia 29 marca 2013 rokusygn. akt II K 517/12

zmienia zaskarżony wyrok w całości i uniewinnia K. C. od popełnienia zarzucanego mu czynu a kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IXKa 964)13

UZASADNIENIE

K. C. oskarżony został o to, że w dniu 20 listopada 2011r. w miejscowości Ł. 102 gm. P. w woj. (...) dokonał zniszczenia mienia poprzez podpalenie słomy , w wyniku czego spaleniu uległa słoma w ilości 120 balotów oraz folia będąca opakowaniem dla 20 balotów siano-kiszonki o łącznej wartości strat na kwotę 6.500 zł na szkodę S. B. tj. o przestępstwo z art. 288§1kk.

Sąd Rejonowy w Starachowicach wyrokiem z dnia 29 marca 2013r. oskarżonego K. C. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu w akcie oskarżenia przestępstwa z art. 288§1kk , ustalając łączną wartość strat na kwotę 5579 zł i za to na podstawie art. 288§1kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności . Na podstawie art. 69§1i2kk , art. 70§1pkt.1kk warunkowo zawiesił K. C. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności i ustalił okres próby na 2 lata. Na podstawie art. 46§1kk orzekł od K. C. na rzecz S. B. obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę 2898,06 zł . Zasądził od oskarżonego na rzecz S. B. 1033,20 zł tytułem poniesionych kosztów procesu. Zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 940 zł kosztów sądowych , w tym 180 zł opłaty.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który zaskarżył wyrok w całości i zarzucił rozstrzygnięciu :

1.  obrazę przepisów postepowania , mający istotny wpływ na treść wyroku , a to :

- art. 7kpk, art. 410kpk, art. 424§1kpk, art.,. 4,5§2kpk i art. 366§1kpk polegającą na błędzie logicznego rozumowania , przejawiającym się w całkowicie dowolnej ocenie dowodów , na których Sąd I instancji oparł rozstrzygnięcie oraz naruszeniu zasady obiektywizmu, co w efekcie doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy i skazania K. C. za zniszczenie mienia poprzez jego podpalenie , mimo braku jakichkolwiek dowodów winy, polegającym na :

-wyjaśnieniu wszelkich wątpliwości na niekorzyść oskarżonego i czynieniu ustaleń co do stanu faktycznego na podstawie zeznań skonfliktowanych świadków , w zakresie nie dotyczącym pożaru, lecz innej sprawy zakończonej nieprawomocnym wyrokiem ,

- ustaleniu , iż w świetle zebranego materiału dowodowego wina oskarżonego nie budzi wątpliwości mimo przyjęcia , iż oskarżony „był w bliskim odstępie czasowym od miejsca popełnienia tego czynu” i że „ nie da się ustalić miejsca przebywania oskarżonego „( str. 5 uzasadnienia ) oraz iż „ oskarżony miał pełną możliwość dokonania tego podpalenia i nie zmienia tego stanu fakt, że nie było bezpośrednich świadków zdarzenia ani nie ustalono precyzyjnie sposobu powstania pożaru : ( str.6 uzasadnienia),

- uznaniu, iż oskarżony , który skorzystał z prawa do obrony oraz prawa do odmowy składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania w żaden merytoryczny sposób nie podważył obciążających go dowodów ( str. 5 uzasadnienia) , co prowadzi do niedopuszczalnego wniosku , iż w istocie oskarżony nie udowodnił swojej niewinności poprzez :

- dowolną ocenę materiału dowodowego polegająca na interpretowaniu wszelkich zaistniałych wątpliwości w sprawie na niekorzyść oskarżonego oraz czynienie ustaleń , co do sprawcy podpalenia , wyłącznie na podejrzeniach domysłach pokrzywdzonego oraz występujących w sprawie świadków , od lat skonfliktowanych z oskarżonym , a w efekcie skazanie oskarżonego za zniszczenie mienia mimo braku jakichkolwiek dowodów winy , w sytuacji , gdy żaden ze świadków nie widział , aby to oskarżony dokonywał podpalenia , a powołany biegły do spraw pożarnictwa wykazał , iż powodem pożaru mogło być także nieumyślne zaprószenie ognia ,

- pominięcie i nie odniesienie się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do istotnych zeznań świadka S. B. złożonych na rozprawie w dniu 16 lipca 2012r. „ teren gdzie był pożar za stodołą nie jest ogrodzony, jest ogólnie dostępny .. Mówiłem również na początku o podejrzeniu co do A. J., bo taki chodzący pijaczek i mógł on zaprószyć ogień „ – poddając w wątpliwość ustalenia Sądu , iż sprawcą podpalenia był oskarżony K. C. ,

- pominięcie i nie odniesienie się w uzasadnieniu wyroku do pełnej treści opinii biegłego do spraw pożarnictwa , który stwierdził , iż było to podpalenie , a przez podpalenie rozumie się wszelkiego rodzaju możliwość zapalenia ( poza biologicznym ) włącznie z zaprószeniem ognia ,

- nieuzasadnione zatem i dowolne przyjęcie , że materiał dowodowy pozwala na jednoznaczne uznanie , że oskarżony dokonał podpalenia , w sytuacji braku bezpośrednich dowodów to potwierdzających ,

- art. 624kpk poprzez niezwolnienie oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w sytuacji, gdy ich uiszczenie jest dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację osobistą , rodzinną i majątkową oraz wysokość uzyskiwanych dochodów , przy uwzględnieniu ciążącego na oskarżonym obowiązku alimentacyjnego .

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego K. C. od zarzucanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna , a podzielenie zarzutów podniesionych w środku odwoławczym skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku i uniewinnieniem K. C. od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 288§1kk .

Rację należy przyznać obrońcy oskarżonego , który kwestionuje dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę dowodów . Stwierdzić przy tym należy, że materiał dowodowy zgromadzony przez Sąd jest pełny i nie są znane żadne nowe dowody , które powinny być przeprowadzone w sprawie , a istotne dla rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu Okręgowego z powodów przedstawionych poniżej zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przypisania oskarżonemu K. C. popełnienia przestępstwa z art. 288§1kk.

Bezspornie z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż w dniu 20 listopada 2011 roku w miejscowości Ł. uległo spaleniu 120 balotów słomy oraz folia stanowiąca opakowanie dla 20 balotów siano-kiszonki o łącznej wartości 5579 złotych na szkodę S. B. . Przy czym również , na podstawie pełnej i fachowej opinii biegłego z zakresu pożarnictwa I. K., należało wykluczyć , co uczynił Sąd Rejonowy , inne przyczyny powstania pożaru , niż podpalenie, czy zaprószenie ognia , bowiem choć biegły precyzyjnie sposobu wywołania pożaru nie ustalił , z uwagi na sposób prowadzenia akcji gaśniczej, to jednak logicznie i przekonywująco uzasadnił , dlaczego inne powody jego powstania były nieprawdopodobne (k. 40-41) .

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne w zakresie sprawstwa oskarżonego K. C. , oparł na dowodzie z pomówienia tj. zeznaniach pokrzywdzonego S. B. , wspieranych przez zeznania świadków W. G. (1) , A. B., M. B. i G. B.. Jak wskazał Sąd Rejonowy oskarżony był jedyną osobą, która mogła dokonać przestępczego działania , bowiem pozostawał w konflikcie z pokrzywdzonym , był w bliskim odstępie czasowym od miejsca popełnienia tego czynu, wcześniej zaś w obecności wyżej wskazanych świadków groził S. B. spaleniem . Tymczasem jednak zauważyć należy, że w procesie karnym pomówienie funkcjonuje w nieco innym znaczeniu, a mianowicie pomówienie jest to obciążenie w złożonych wyjaśnieniach innej osoby odpowiedzialnością za przestępstwo, który to dowód podlega swobodnej ocenie , na równi z innymi dowodami ( wyrok SN z dn. 12.01.2006r. lex nr 178181). Takiej sytuacji nie mamy w niniejszej sprawie, bowiem pokrzywdzony nie występował w roli współoskarżonego . W istocie natomiast analiza przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy dowodów wskazuje , że niniejszy proces ma charakter procesu poszlakowego , bowiem nie ma żadnego dowodu bezpośrednio wskazującego na sprawstwo K. C. . W takiej sytuacji o kwestiach zasadniczych dla procesu karnego decyduje się w oparciu o tzw. dowody pośrednie , które dowodzą okoliczności pobocznych , z których to wywodzi się dopiero o fakcie głównym . Ustalenie faktu głównego , czyli winy oskarżonego jest możliwe wtedy, gdy całokształt materiału dowodowego pozwala na stwierdzenie , że inna interpretacja przyjętych faktów ubocznych - poszlak , nie jest możliwa ( wyrok SA w Szczecinie z dn. 21.03.2013r. (...))13 lex nr 1312090). W tym miejscu wskazać także należy, że ustalenia faktyczne niekorzystne dla oskarżonego muszą być udowodnione , co oznacza, że dowody stanowiące podstawę ustaleń faktycznych muszą być obiektywnie przekonywalne, a więc dawać tak wysoki stopień prawdopodobieństwa , że normalnie oceniający człowiek powinien zostać przekonany o prawdziwości określonego ustalenia faktycznego ( wyrok SA w Gdańsku z dnia 7.11.2012r. (...))12 lex nr 1236138).

Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności ujawnionych w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy winien szczegółowo ocenić przeprowadzone dowody , które niewątpliwie mają charakter dowodów pośrednich . Tymczasem jednak Sąd Rejonowy poprzestał na tej części zeznań pokrzywdzonego , w której wskazał dlaczego o dokonanie tego czynu podejrzewa K. C. , a to, że : w dniu zdarzenia spożywał alkohol z jego sąsiadem W. G. (1) , pożar ujawniono w krótkim czasie po opuszczeniu przez K. C. mieszkania W. G. (1) , nadto istniał pomiędzy nimi konflikt , a w przeszłości oskarżony wypowiadał tego rodzaju groźby. Co prawda fakt przebywania oskarżonego i spożywania z nim w dniu zdarzenia alkoholu potwierdził świadek W. G. (1) , zaś świadkowie A. B., M. B. i G. B. spójnie z relacjami pokrzywdzonego opisali przyczyny konfliktu i okoliczności w jakich K. C. groził pokrzywdzonemu, jednakże już te ustalone przez Sąd Rejonowy okoliczności nakazywały zachowanie dużej ostrożności w ocenie zeznań pokrzywdzonego. Przede wszystkim poza sferą rozważań Sądu Rejonowego pozostała dość istotna okoliczność , a mianowicie to, że S. B. prócz K. C. o spowodowanie podpalenia podejrzewał także inną osobę , a mianowicie A. J. i jak się on wyraził „ to chodzący pijaczek i mógł on ogień zaprószyć”. W świetle zaś opinii biegłego z zakresu pożarnictwa , który z uwagi na sposób prowadzenia akcji gaśniczej , a to rozebranie przez strażaków niedopalonej części stogu i porozrzucanie całości, łącznie ze spaloną na całej powierzchni , nie mógł precyzyjnie ustalić miejsca gdzie nastąpiło pierwotne podpalenie , a wykluczył jedynie możliwość samozapłonu stogu, zarówno podejrzenia celowego podpalenia, jak też zaprószenia ognia , są na równi prawdopodobne. Niewątpliwie zaś fakt pozostawania w konflikcie z oskarżonym K. C. zdeterminował to, że S. B. na rozprawie wskazywał już tylko oskarżonego jako tego, którego podejrzewa o podpalenie. Powyższe wynika z samych relacji pokrzywdzonego, który wskazał , iż po przemyśleniu i uzyskaniu informacji od W. G. (1) , iż ten w dniu zdarzenia spożywał z oskarżonym alkohol, przyjął , że nie mógł tego zrobić nikt inny tylko oskarżony (k. 105v) . Konsekwentne powtarzanie w toku procesu przez S. B. swoich podejrzeń co do osoby sprawcy , nie powoduje jednak , iż dowód ten zmienia swój charakter , w dalszym ciągu są to bowiem przypuszczenia pokrzywdzonego. Wskazanie przez świadków A. B., M. B. i G. B. okoliczności , iż K. C. przed zdarzeniem wypowiadał groźby pozbawienia życia, spalenia i nasłania mafii na pokrzywdzonego , w istocie stanowią potwierdzenie dość silnego konfliktu istniejącego między S. B. , a oskarżonym , która to okoliczność uzasadniała szczególną ostrożność przy ocenie zeznań pokrzywdzonego, a zwłaszcza formułowanych przez niego przypuszczeń odnoszących się do sprawcy podpalenia. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że kwestia gróźb wypowiadanych przez oskarżonego nie może mieć aż tak istotnego znaczenia dla ustalenia jego winy w niniejszym postępowaniu , a to z tego powodu , iż z samych zeznań pokrzywdzonego , w tym składanych łącznie z zawiadomieniem o przestępstwie podpalenia wynikało, że wbrew późniejszym relacjom S. B. słowami tymi nie czuł się na tyle zagrożony , by zawiadamiać o przestępstwie z art. 190§1kk ani w dacie wypowiadania ich, ani tym bardziej w dacie zaistnienia pożaru . Natomiast dopiero uzupełniając swoje zeznania kilka dni po zaistnieniu podpalenia szeroko opisał konflikt z oskarżonym i wówczas dopiero złożył wniosek o ściganie go także za przestępstwo z art. 190§1kk. Rzeczywiście z zeznań W. G. (1) wynikało , iż w dniu zdarzenia spożywał wspólnie z K. C. alkohol , przedmiotowy pożar natomiast zaistniał natomiast po około 30 minutach od opuszczenia przez oskarżonego jego mieszkania . Uwzględniając odległość posesji W. G. od posesji pokrzywdzonego , rzeczywiście oskarżony teoretycznie miał możliwość podpalenia stogu słomy . Jednakże jest to kolejne przypuszczenie , bowiem sam Sąd Rejonowy wskazał, iż zebrany materiał dowodowy nie pozwolił na ustalenie miejsca przebywania oskarżonego, w szczególności tego w jakim kierunku udał się on po opuszczeniu mieszkania W. G. , nadto nie było bezpośrednich świadków zdarzenia oraz nie ustalono precyzyjnie sposobu powstania pożaru, a teren gdzie znajdowała się słoma pokrzywdzonego był nie ogrodzony, a zatem potencjalnie dostępny dla każdej osoby ( materiał fotograficzny znajdujący się w aktach postępowania szkodowego) .

Wyżej podniesione argumenty wskazują zatem , iż w istocie zarówno pokrzywdzony , jak też przesłuchani w sprawie świadkowie relacjonowali jedynie swoje podejrzenia co do osoby sprawcy podpalenia, które to , z uwagi na brak w tym zakresie jakichkolwiek dowodów pozwalających na ich weryfikację , nie mogły być uznane za wystarczające do niewątpliwego przyjęcia winy K. C..

Mając na uwadze wskazane wyżej argument na podstawie art. 437§2kpk w zw. z art. 438pkt.3kpk , art. 414§1kpk w zw. z art. 17§1pkt.1kpk Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i uniewinnił oskarżonego K. C. od popełnienia zarzucanego mu czynu . O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 632pkt.2kpk.

SSO Zbigniew Karamara SSO Anna Szeliga SSO Adam Kabziński