Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kielcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2025 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Rafał Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2025 r. w Kielcach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy B.

przeciwko M. K.

o opróżnienie lokalu mieszkalnego

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju z dnia 5 marca 2025 r., sygn. akt I C 450/23

1. oddala apelację;

2. przyznaje kuratorowi dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej M. K. – adwokatowi M. P. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju wynagrodzenie w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 118,08 zł (sto osiemnaście złotych osiem groszy);

3. nakazuje pobrać od Gminy B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju kwotę 118,08 zł (sto osiemnaście złotych osiem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym.

ZARZĄDZENIE

(...)

-(...)

(...)

(...)

(...)

ASygn. akt II Ca 648/25

UZASADNIENIE

rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1. wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 6 maja 2025 r.

Wyrokiem z dnia 5 marca 2025 r., sygn. akt I C 450/23, Sąd Rejonowy w Busku – Zdroju: (I) oddalił powództwo Gminy B. przeciwko M. K. o opróżnienie lokalu mieszkalnego; (II) przyznał na rzecz adwokata M. P. kwotę 119 zł, w tym podatek VAT, tytułem opłaty za udział w sprawie jako kurator pozwanej.

Powódka wniosła apelację od powyższego wyroku. Zaskarżyła to orzeczenie w części - w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie I. Zarzuciła:

1. naruszenie prawa materialnego - art. 222 § 1 k.c. poprzez oddalenie powództwa wobec pozwanej, która bezspornie włada faktycznie lokalem powódki, mimo że osobie tej nie przysługuje żadne skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą;

2. naruszenie prawa procesowego - art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwe ustalenie, że pozwana nie zajmuje lokalu nr (...) w budynku nr (...) w B., os. (...).

Podnosząc powyższe zarzuty, powódka domagała się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie o usunięciu pozwanej M. K. z lokalu nr (...) położonego w B. w budynku nr (...) na osiedlu (...) wraz ze wszystkimi rzeczami i osobami jej prawa reprezentującymi i wydanie go powódce oraz o braku uprawnienia pozwanej do lokalu socjalnego, względnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Busku – Zdroju, a także wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania według norm przepisanych i o przeprowadzenie przed Sądem Okręgowym dowodu ze zdjęć wnętrza lokalu zajmowanego przez pozwaną wraz ze zleceniem naprawy zamka, co wykazuje datę wykonania zdjęć, które dowodzą, iż pozwana zajęła lokal i koncentruje w nim swoje potrzeby mieszkaniowe, o czym świadczy umieszczenie w lokalu K. G. 6A/5 mebli i wyposażenia stanowiącego własność pozwanej.

W odpowiedzi na apelację powódki, kurator pozwanej wniósł o oddalenie apelacji, pominięcie zgłoszonych w apelacji dowodów jako spóźnionych oraz o przyznanie od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju na rzecz adwokata M. P. wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Funkcją apelacji wniesionej w postępowaniu uproszczonym nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, lecz wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd pierwszej instancji. Sąd odwoławczy nie rozpatruje zatem sprawy na nowo w granicach zaskarżenia i nie ocenia powództwa (roszczenia), a jedynie bada trafność (poprawność) zaskarżonego rozstrzygnięcia w ramach sformułowanych zarzutów (zob. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55). Zarzuty te mogą być oparte na naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy (art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c.).

Aby kwestionowanie ustaleń Sądu Rejonowego za pomocą zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. było skuteczne, skarżący musiałby wykazać, że dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena dowodów jest niewszechstronna – nie odnosi się do istotnych dla rozstrzygnięcia dowodów, pomija część z nich, jest oczywiście sprzeczna z ich treścią albo uchybia zasadom logiki lub doświadczenia życiowego. Konstruując zarzut błędnej analizy danego dowodu, apelujący powinien podać oparte na realiach sprawy przyczyny, dla których uważa, że ocena dowodu przez sąd pierwszej instancji jest wadliwa – trzeba wskazać dowód, np. zeznania konkretnego świadka, określając aspekty, co do których pogląd sądu dotyczący tego dowodu nie był poprawny. Dla efektywności takiego zarzutu nie wystarcza zatem stwierdzenie o nieprawidłowości poczynionych ustaleń, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przeświadczeniu skarżącego odpowiada rzeczywistości, czy też samo przekonanie strony o innej niż przyjął sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż zapatrywanie sądu (por. m. in. wyroki Sądu Najwyższego: z 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000/7-8/139, z 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00, OSNC 2000/10/189), a wymagane jest wskazanie motywów dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności należy wyjaśnić, jakie kryteria oceny sąd naruszył przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Apelacja nie precyzuje wypowiedzi dowodowych, z których mają wynikać fakty ustalone przez Sąd pierwszej instancji niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy lub istotne dla rozstrzygnięcia fakty nieustalone przez ten Sąd - nie oznacza części zapisu dotyczących faktów wykazanych dowodami utrwalonymi za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk (art. 368 § 1 ¹ i § 1 ³ k.p.c.), a stanowi jedynie prezentację poglądów skarżącej. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z regułami doświadczenia życiowego, a swoje stanowisko – tak jak w rozpoznawanej sprawie – jasno i przekonująco uzasadnił, to taka ocena dowodów nie podważa standardów przewidzianych w art. 233 k.p.c., choćby zostało dowiedzione, że z tego samego materiału dałoby się wywieść równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego odmienne konkluzje (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 września 2002 r., IV CKN 1316/00, LEX nr 80273). Sąd Rejonowy wyjaśnił, na podstawie których dowodów i dlaczego przyjął, że pozwana nie zajmuje obecnie lokalu mieszkalnego położonego w B. na osiedlu (...). Wbrew zarzutowi skarżącej, świadek A. Ś. nie złożyła stanowczych zeznań w tej kwestii - najpierw wskazywała, że M. K. nie była obecna przy przejęciu lokalu i nigdy go nie zajmowała, następnie wyraziła przypuszczenie, iż „według wiedzy świadka” pozwana miała w lokalu własne rzeczy, ale tam nie zamieszkiwała. A. Ś. zaznaczyła przy tym, że nie zna Ł. C. i „nie pamięta dokładnie kiedy”, ale gdy Ł. C. obejmował lokal w posiadanie, to znajdowały się tam rzeczy pozwanej (k. 56v). Z zeznań tych nie wynika, aby – jak podnosi powódka w apelacji - M. K. „objęła lokal K. G. 6A/5 w posiadanie, umieściła w nim meble i wyposażenie i zajmowała go nadal” (k. 70). Sąd pierwszej instancji trafnie podkreślił, że powódka nie przedstawiła jakiegokolwiek dokumentu lub innego dowodu świadczącego o władaniu przez pozwaną wymienionym lokalem – M. K. nie podpisała przygotowanej dla niej umowy najmu lokalu socjalnego (k. 11 – 15), w umowie tej nie został wymieniony Ł. C., który podpisał protokół zdawczo – odbiorczy lokalu z 4 października 2022 r. (k. 52 – 53), stąd – wobec braku innych dokumentów - nie można przyjąć, aby „protokół został podpisany przez przedstawiciela pozwanej” (k. 71).

Sąd Okręgowy pominął zgłoszony w apelacji dowód ze zdjęć wnętrza lokalu, wraz ze zleceniem naprawy zamka (k. 70, 74 - 80). Stosownie do art. 381 k.p.c., sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Niemożność skorzystania w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji z określonych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych nie zachodzi, gdy istniała obiektywna możliwość zgłoszenia ich w tym postępowaniu, a tylko na skutek opieszałości, zaniedbań, zapomnienia lub błędnej oceny potrzeby ich powołania strona tego nie uczyniła (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 15 maja 1968 r., I CO 1/68, OSNC 1969/2/36 oraz z 10 lutego 1999 r., II CKN 807/98, LEX nr 78214). Strona nie może skutecznie żądać ponowienia czy uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym jedynie dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny tego dowodu przez sąd pierwszej instancji bądź przypuszczała, iż do wykazania spornej okoliczności wystarczą inne dowody (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 7 listopada 1997 r., II CKN 446/97, OSNC 1998/4/67; z 27 listopada 1998 r., III CKN 52/98, LEX nr 658198; z 15 marca 2011 r., I PK 183/10, LEX nr 884980). Dowody zaoferowane przez powódkę w apelacji, a dostępne już w trakcie postępowania przed Sądem Rejonowym (dokumentacja wykonana w kwietniu 2023 r. - k. 74 – 80) są więc spóźnione, zwłaszcza że jeszcze na rozprawie w dniu 11 grudnia 2024 r. Sąd zobowiązał powódkę do złożenia wszelkich dokumentów wykazujących fakt objęcia przez pozwaną lokalu socjalnego opisanego w pozwie oraz dotyczących wypowiedzenia poprzedniego lokalu pozwanej, w terminie 14 dni, pod rygorem niekorzystnych skutków procesowych (k. 50). Ubocznie wypada dostrzec, że na kopii dokumentu „zlecenie wykonania roboty – zabezpieczenie drzwi wejściowych do lokalu (...)”, noszącego datę 25 kwietnia 2023 r., brak jest podpisu M. K., a jako usługobiorca podpisała się W. W. (k. 74), natomiast fotografie przedstawiają przedmioty codziennego użytku (pralkę, wersalkę, pościel), jednak nie wiadomo czyją własność stanowią te rzeczy – zatem dowody dołączone do apelacji nie potwierdzają, że pozwana kiedykolwiek objęła we władanie lokal mieszkalny położony w B. na osiedlu (...), ani tym bardziej, że nadal go zajmuje, po ponad dwóch latach od wykonania zdjęć. Nie sposób pominąć, iż w niniejszej sprawie ustanowiono kuratora procesowego dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej M. K. (k. 36), a komornik sądowy podczas próby doręczenia pozwanej odpisu pozwu ustalił ostatni adres M. K. w B. na osiedlu (...) (inny niż lokal objęty żądaniem pozwu – k. 27).

Roszczenie windykacyjne przysługuje właścicielowi przeciwko osobie, która faktycznie włada jego rzeczą, tak więc koniecznymi przesłankami uwzględnienia takiego żądania jest nie tylko status właściciela i fakt, że nie włada on (sam lub przez inną osobę) swoją rzeczą, ale również fakt, iż rzeczą tą faktycznie włada osoba do tego nieuprawniona (pozwany). Ustalenia co do władania lokalem przez pozwaną mają tym samym istotne znaczenie, i to na powodzie spoczywa ciężar dowodu w tym przedmiocie. Biernie legitymowanym w procesie windykacyjnym (art. 222 § 1 k.c.) jest tylko faktycznie władający rzeczą. Element fizycznego władania rzeczą występuje zarówno w konstrukcji posiadania samoistnego, jak i zależnego (art. 336 k.c.); jest to także niezbędny element dzierżenia (art. 338 k.c.) (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 23 września 1992 r., II CRN 99/92, LEX nr 9086; z 19 marca 2009 r., IV CSK 437/08, LEX nr 492159; z 6 października 2010 r., II CSK 174/10, LEX nr 621141; z 30 stycznia 2014 r., IV CSK 229/13, LEX nr 1438652). Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie wykazało, aby M. K. zajmowała lokal położony w B. na osiedlu (...), ani też, by przejawiała wolę władania tym lokalem. Zgodnie z podstawowymi regułami, rządzącymi prawem dowodowym, strona, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne, powinna ten fakt udowodnić (art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c.). Jeżeli materiał zebrany w sprawie nie daje podstawy do dokonania ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć wobec tej strony ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Trzeba to rozumieć w ten sposób, iż powód, który nie przedstawi wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, jeżeli ciężar dowodu co do tych okoliczności spoczywał na nim.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)