Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kielcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Piwko (spr.)

Sędziowie: SSO Małgorzata Klesyk

SSO Barbara Dziewięcka

Protokolant: protokolant sądowy Beata Wodecka

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2013 r. w Kielcach na rozprawie

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko T. D. (1), M. D. (1)

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Jędrzejowie VIII Zamiejscowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich z siedzibą we Włoszczowie

z dnia 8 marca 2013 r. sygn. VIII RC 9/13

oddala apelację, przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jędrzejowie na rzecz adwokata M. S. kwotę 221,40 (dwieście dwadzieścia jeden 40/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, zasądza od T. D. (1) i M. D. (1) po 90 (dziewięćdziesiąt) złotych na rzecz M. W. złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 684/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 8 marca 2013r. w sprawie VIII RC 9/13 Sąd Rejonowy w Jędrzejowie ustanowił z dniem 13 sierpnia 2012r. rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami T. D. (1) i M. D. (2) oraz zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny, z którego wynika, że T. D. (1)i M. D. (2)zawarli związek małżeński w dniu 9 lutego 1991r. i nie sporządzali umów majątkowych małżeńskich. T. D. (1)jest (...) spółki (...)i Spółka (...). j. W dniu 20 grudnia 2005r. spółka ta zawarła z M. W.umowę o dostawę żywca i po pewnym czasie – pomimo dostaw towaru – zaprzestała wywiązywania się z warunków umowy. W dniu 20 kwietnia 2009r. strony umowy zawarły ugodę dotyczącą spłaty zobowiązań, sięgających kwoty 120517,43 zł, jednakże spółka nie wykonała ustaleń ugody. Nakazami zapłaty w sprawach I Nc 89/09, I Nc 88/09, I Nc 426/09, I Nc 90/09, I Nc 87/09, I Nc 107/09 oraz I Nc 109/09 Sąd Rejonowy w Radomsku nakazał spółce zapłatę na rzecz M. W.łączną kwotę 97466 zł oraz koszty każdego z postępowań. Każdemu z nakazów została nadana klauzula wykonalności przeciwko T. D. (1)jak dłużnikowi solidarnemu. Wniosek powódki o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko M. D. (2)został przez Sąd Rejonowy oddalony. Sąd Rejonowy wskazał, że zasadniczym elementem majątku M.i T.małż. D.jest działka położona w Ł., gm. K., oznaczona numerem ew. (...). W dniu 13 marca 2012r. małżonkowie zawarli ze Z. B.umowę przedwstępną sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał zasadność powództwa, wskazując, że znajduje ono oparcie w treści art. 52 § 1a k. r. i o., zezwalającego wierzycielowi jednego z małżonków żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej. Warunkiem wystąpienia z ww. żądaniem jest uprawdopodobnienie, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Zdaniem Sądu I instancji M. W. warunek powyższy spełniła. Nie jest ona w stanie wykazać, że wierzytelności spółki z tytułu dostaw żywca powstały z powodu czynności prawnych dokonanych za zgodą M. D. (2) jako żony T. D. (1), co w świetle brzmienia art. 41 § 2 k.r. i o. oznacza, że egzekucja nie może być kierowana do majątku objętego wspólnością majątkową małżonków. Sąd Rejonowy zaznaczył, że brak jest podstaw do przyjęcia, że spółka zaciągała zobowiązania za zgodą M. D. (2) bądź że zobowiązania zaciągali małżonkowie wspólnie.

Powyższy wyrok zaskarżyli apelacją pozwani M. D. (2)i T. D. (1), wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa. Zarzucili naruszenie art. 227 k.p.c. poprzez błędną interpretację okoliczności i faktów, na podstawie których Sąd Rejonowy oparł zaskarżony wyrok, a także błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że postępowanie egzekucyjne objęło wszystkie możliwe składniki majątkowe wspólników spółki (...)które nie wystarczają na egzekwowanie wierzytelności, a przez to obrazę art. 52 k.r. i o. poprzez błędną jego wykładnię.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie podkreślić należy, że Sąd Okręgowy bez zastrzeżeń przyjmuje ustalony przez Sąd I instancji stan faktyczny i na jego podstawie ocenia zasadność pozwu oraz apelacji. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i z oceny tej wywiódł słuszne wnioski, które Sąd Okręgowy w całości podziela. Wobec powyższego, nie znajdują uzasadnienia zarzuty dotyczące naruszenia przez Sąd I instancji reguł postępowania dowodowego.

W myśl art. 52 § 1a k.r. i o. ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Jak wynika z treści powołanego przepisu, przesłanki wystąpienia przez wierzyciela z żądaniem ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej to dysponowanie przez niego tytułem wykonawczym przeciwko jednemu z małżonków oraz uprawdopodobnienie, że zaspokojenia wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Podzielając stanowisko Sądu Rejonowego, Sąd Okręgowy jest zdania, że M. W. wymogi powyższe spełniła. Niewątpliwie jest ona wierzycielką T. D. (1), co wykazała przedłożonymi przeciwko niemu tytułami wykonawczymi. Sąd Okręgowy aprobuje stanowisko, że podział majątku wspólnego może okazać się konieczny dla zaspokojenia wierzyciela w sytuacji, kiedy może się on zaspokoić z niektórych składników majątku wspólnego, które wymienione są w art. 41 § 2 k.r.o., czyli np. małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka. Prawomocne orzeczenie ustanawiające ustrój przymusowy nie prowadzi do podziału majątku wspólnego, ale do powstania ustroju przymusowego stanowiącego rozdzielność majątkową, w której występują dwa majątki, tj. majątek osobisty męża oraz majątek osobisty żony. Do majątków tych wejdą udziały w majątku wspólnym, jakie przypadną w wyniku ustania wspólności majątkowej, a tym samym, przekształcenia wspólności łącznej w ułamkową. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 5 lutego 2010r., III CZP 132/09, LEX nr 551027, "wierzyciel może zająć prawo dłużnika do żądania podziału majątku wspólnego (912 k.p.c.) i wystąpić na tej podstawie o podział majątku wspólnego". W niniejszej sprawie niewątpliwym jest, że pozwany jest dłużnikiem solidarnym z tytułu zobowiązań spółki, w której był wspólnikiem. Majątek spółki okazał się niewystarczający dla zaspokojenia zobowiązań, wobec czego wszczęte zostały egzekucje z majątków wspólników. Dla zasadności powództwa – wbrew twierdzeniom skarżących – bez znaczenia pozostaje fakt, że egzekucja prowadzona jest również wobec pozostałych wspólników; bez wpływu na prawidłowość rozstrzygnięcia pozostaje również skuteczność (znikoma) prowadzonych postępowań egzekucyjnych przeciwko T. D. (2) oraz S. J.. Podkreślenia ponadto wymaga, że obowiązkiem powódki nie było udowodnienie, a jedynie uprawdopodobnienie okoliczności, że zaspokojenie jej wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Nie musiała ona zatem wykazywać, jak podnoszą w apelacji skarżący, że majątek pozostałych dłużników zaspokoi jej roszczenie. W okolicznościach niniejszej sprawy bezspornym jest, że powódka jest wierzycielką pozwanego i ustalenia tego pozwani nie negowali. Dysponuje ona tytułami wykonawczymi przeciwko T. D. (1) w postaci nakazów zapłaty wydanych w sprawach I Nc 89/09, I Nc 88/09, I Nc 426/09, I Nc 90/09, I Nc 87/09, I Nc 107/09 oraz I Nc 109/09 Sądu Rejonowego w Radomsku, zaś dotychczas prowadzone postępowania egzekucyjne nie zaspokajają jej należności, wobec czego zamierza ona skierować egzekucję również do składników majątku wspólnego T. D. (1) i M. D. (2), a konkretnie do udziału dłużnika przysługującego mu w tym majątku. W tym celu istotnie niezbędnym staje się ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, wobec czego powództwo uznać należało zasadnym. Słusznie zauważył Sąd Rejonowy, że materiał dowodowy w sprawie nie pozwala na uznanie, że zobowiązania spółki zaciągnięte zostały przez jej wspólników (w tym T. D. (1)) za zgodą M. D. (2), co zresztą przyznają w apelacji pozwani. Tym bardziej uzasadnia to żądanie M. W..

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania za postępowanie przed sądem II instancji orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Złożyło się na nie wynagrodzenie pełnomocnika powódki, zasądzone od pozwanych na rzecz M. W. w kwotach 90 zł, składających się na wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika procesowego w postaci adwokata – na podstawie § 7 pkt 9 w zw. § 13 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Wskazane uregulowanie (§ 7 pkt 9 rozporządzenia) stanowiło również podstawę wysokości przyznanego od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jędrzejowie – na rzecz adwokata pozwanych wynagrodzenia, w które wliczony został podatek VAT na zasadzie § 2 ust. 3 ww. rozporządzenia.

SSO B.Dziewięcka SSO B.Piwko SSO M.Klesyk

Zarządzenie:

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanych.