Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kielcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Rafał Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2024 r. w Kielcach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy B.

przeciwko (...) Diecezji (...) z siedzibą w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju z dnia 18 stycznia 2024 r., sygn. akt V C 192/21

1. zmienia zaskarżony wyrok:

a) w punkcie II (drugim) w ten sposób, że zasądza od (...) Diecezji (...) z siedzibą w K. na rzecz Gminy B. dalszą kwotę 6875,18 zł (sześć tysięcy osiemset siedemdziesiąt pięć złotych osiemnaście groszy), z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 1193,53 zł (jeden tysiąc sto dziewięćdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt trzy grosze) od dnia 20 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 5681,65 zł (pięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt jeden złotych sześćdziesiąt pięć groszy) od dnia 21 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty

oraz odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 1108,70 zł (jeden tysiąc sto osiem złotych siedemdziesiąt groszy) od dnia 20 kwietnia 2017 r. do dnia 17 stycznia 2024 r.;

b) w punkcie III (trzecim) w całości i zasądza od (...) Diecezji (...) z siedzibą w K. na rzecz Gminy B. kwotę 2540,34 zł (dwa tysiące pięćset czterdzieści złotych trzydzieści cztery grosze) tytułem kosztów procesu, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następującego po upływie tygodnia od doręczenia pozwanej odpisu niniejszego orzeczenia;

c) w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, że nakazuje ściągnąć kwotę 6167,11 zł (sześć tysięcy sto sześćdziesiąt siedem złotych jedenaście groszy) zamiast kwoty 855,45 zł (osiemset pięćdziesiąt pięć złotych czterdzieści pięć groszy);

d) w punkcie V (piątym) w ten sposób, że nakazuje ściągnąć kwotę 3621,96 zł (trzy tysiące sześćset dwadzieścia jeden złotych dziewięćdziesiąt sześć groszy) zamiast kwoty 8933,62 zł (osiem tysięcy dziewięćset trzydzieści trzy złote sześćdziesiąt dwa grosze);

2. oddala apelację w pozostałej części;

3. zasądza od (...) Diecezji (...) z siedzibą w K. na rzecz Gminy B. kwotę 766,50 zł (siedemset sześćdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego te koszty do dnia zapłaty.

ZARZĄDZENIE

doręczyć odpis wyroku:

- pełnomocnikowi powódki – adwokatowi J. T. (k. 714),

- pełnomocnikowi pozwanej – adwokatowi J. M. (k. 163, 712).

Dnia 29 listopada 2024 r.

SSO Rafał Adamczyk

Sygn. akt II Ca 801/24

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2024 r., sygn. akt V C 192/21, Sąd Rejonowy w Busku - Zdroju: (I) zasądził od (...)Diecezji (...) na rzecz Gminy B. kwotę 1108,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 18 stycznia 2024 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty; (II) oddalił powództwo w pozostałej części; (III) zasądził od Gminy B. na rzecz (...) Diecezji (...) kwotę 3453,16 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku i każdoczesnymi do dnia zapłaty; (IV) nakazał ściągnąć od (...) Diecezji (...) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju kwotę 855,45 zł tytułem zwrotu kosztów tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa; (V) nakazał ściągnąć od Gminy B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku – Zdroju kwotę 8933,62 zł tytułem zwrotu kosztów tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa.

Powód wniósł apelację od powyższego wyroku. Zaskarżył orzeczenie Sądu Rejonowego w części, tj. co do rozstrzygnięcia z punktu I w zakresie, w jakim oddalono odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 1108,70 zł od dnia 19 kwietnia 2017 r. do dnia 17 stycznia 2024 r. oraz co do rozstrzygnięć z punktów II, III i V w całości. Zarzucił:

I naruszenie art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski poprzez uznanie, iż Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów posiada uprawnienia do jednostronnego rozwiązywania umów cywilnoprawnych pismem w toku postępowania, podczas gdy żadne przepisy powszechnie obowiązujące nie dają temu organowi takich uprawnień;

II nieważność postępowania na podstawie art. 379 pkt 5 k.p.c. z uwagi na pozbawienie strony powodowej możliwości obrony swych praw;

III błędne ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, poprzez:

1. ustalenie, iż pomiędzy stronami nie została zawarta umowa z dnia 9 września 2014 r., nr 17 (...), w sytuacji, w której w rzeczywistym stanie rzeczy strony zawarły na piśmie umowę z dnia 9 września 2014 r., nr 17 (...), fakt ten potwierdziły podpisaniem umowy - aneksu rozwiązującego umowę (...) z dnia 9 września 2014 r., a pozwana potwierdziła zawarcie umowy w pismach procesowych;

2. ustalenie, iż pomiędzy stronami nie została zawarta umowa z dnia 25 maja 2016 r. (zapoczątkowana ofertą - projektem umowy nr (...)) na skutek odpowiedzi na ofertę z zastrzeżeniem zmian, w sytuacji, w której w rzeczywistym stanie rzeczy strony zawarły umowę i przystąpiły do jej realizacji;

3. nieustalenie, iż Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów stwierdził w piśmie z dnia 30 maja 2016 r., iż stosowana przez Gminę B. cena za obsługę oczyszczalni ścieków nie stanowi ceny nieuczciwej oraz, że na terenie Gminy B. nie nastąpiło naruszenie przepisów ustawy uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego;

4. ustalenie, iż Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniu 29 lutego 2016 r. zakończył postępowanie i wydał rozstrzygniecie władcze, podczas gdy ww. pismo było pismem w toku postępowania, a postępowanie przed Prezesem UOKiK zakończyło się 30 maja 2016 r. ustaleniem, iż cena stosowana przez Gminę B. wobec pozwanej nie stanowi ceny nieuczciwej i brak jest podstaw do wszczęcia postępowania antymonopolowego;

5. ustalenie, iż Gmina B.: „ praktycznie nie odbiera ścieków wytwarzanych w obiektach użytkowanych przez stronę pozwaną, nie odprowadza ich do kanalizacji, ścieki są przetwarzane w przydomowej oczyszczalni ścieków w obrębie nieruchomości”, przy jednoczesnym ustaleniu, iż: „wywiezienie nieczystości (...) w 2016 r. kosztowało gminę 3844 zł”, co powoduje, iż uzasadnienie jest wewnętrznie sprzeczne;

6. ustalenie, iż: „ilość odprowadzanych ścieków ma znikomy wpływ na koszt serwisowania oczyszczalni” przy jednoczesnym ustaleniu w kolejnym akapicie, iż „oczyszczalnia jest niedostosowana do takiej ilości ścieków, jej przepustowość wynosiła 6 m ³ na dzień, następnie wykonano drenaż, który miał zwiększyć jej możliwości, a następnie wykonano rury rozsączające, a także oczyszczono rów przydrożny”, co powoduje, iż uzasadnienie jest wewnętrznie sprzeczne;

7. ustalenie, iż Gmina B.: „nigdy nie poniosła kosztów utrzymania przedmiotowej oczyszczalni innych niż osobowe, koszty te poniosła strona pozwana, tj. koszty zużycia energii elektrycznej”, przy jednoczesnym ustaleniu, iż: „wywiezienie nieczystości (...) w 2016 r. kosztowało gminę 3844 zł”, co powoduje, iż uzasadnienie jest wewnętrznie sprzeczne;

8. ustalenie, iż Gmina B.: „nigdy nie poniosła kosztów utrzymania przedmiotowej oczyszczalni innych niż osobowe, koszty te poniosła strona pozwana, tj. koszty zużycia energii elektrycznej” podczas gdy: w aktach sprawy (k. 207 - 221) złożone są faktury za usługi asenizacyjne, których odbiorcą była pozwana, a których koszt poniosła strona powodowa, a z opinii biegłego sądowego J. W. z dnia 6 marca 2023 r. (która to opinia została podtrzymana w kolejnych opiniach uzupełniających oraz opinii ustnej i nigdy nie została podważona przez inną opinię biegłego bądź ekspertyzę prywatną), ustalono, iż koszty poniesione przez stronę powodową wynoszą od 11987,19 zł do 28713,78 zł w zależności od wariantu (strona 66 opinii biegłego sądowego J. W. z dnia 6 marca 2023 r.), a także brak jest dowodów na ponoszenie przez stronę pozwaną kosztów energii elektrycznej;

9. ustalenie, iż: „pracownicy strony pozwanej monitorowali prawidłowość funkcjonowania oczyszczalni, utrzymywali obiekt w należytym stanie wokół oczyszczalni”, podczas gdy tymi pracami zajmowali się pracownicy strony powodowej D. F. i M. L., którzy wskazują, iż wykonywali prace przy oczyszczalni dwa razy w tygodniu, o czym szczegółowo wyjaśniają na posiedzeniu Sądu Rejonowego w dniu 26 października 2022 r.;

IV naruszenie przepisów prawa materialnego:

1. art. 353 § 1 i § 2 w związku z art. 354 § 1 k.c. poprzez niezastosowanie i nieuznanie możliwości żądania przez stronę powodową od strony pozwanej świadczenia polegającego na zapłacie, zgodnie z jego treścią wynikającą z umowy zawartej przez strony;

2. art. 353 ¹ k.c. poprzez niezastosowanie i uznanie, iż strony nie mogły ułożyć stosunku zobowiązaniowego w sposób wynikający z umowy;

3. art. 358 ¹ § 2 k.c. poprzez niezastosowanie i nieuznanie, iż strony mogły w zawartej przez siebie umowie określić cenę w odniesieniu do stawki ustalonej taryfą za zbiorowe odprowadzanie ścieków zatwierdzoną uchwałą Rady Gminy B.;

4. art. 405 k.c. poprzez niezastosowanie i niezasądzenie odpowiedniej sumy tytułem bezpodstawnego wzbogacenia;

5. art. 481 § 1 k.c. poprzez niezastosowanie i niezasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej odsetek ustawowych za opóźnienie;

6. art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców poprzez zastosowanie przepisu nieobowiązującego w dniu zawarcia między stronami umów przed 6 marca 2018 r., kiedy to nie obowiązywała wyżej wymieniona ustawa;

V naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy:

1. art. 232 zdanie drugie k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c. i art. 286 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niepodjęcie inicjatywy dowodowej - powołania dowodu z uzupełniającej opinii biegłego bądź powołania nowego biegłego, w przypadku ustalenia, iż opinia biegłego J. W. jest niezupełna lub nierzetelna;

2. art. 278 § 1 k.p.c. poprzez zastąpienie opinii biegłego sądowego samodzielnymi obliczeniami sądu dokonanymi w treści uzasadnienia wyroku w sytuacji konieczności skorzystania z wiadomości specjalnych - dokonanie indywidualnej kalkulacji kosztów rocznych, opartej o metodę indywidualnej kalkulacji nakładów rzeczowych;

3. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, w tym pominięcie zeznań świadków D. F. i M. L. bez uzasadnienia ich pominięcia;

4. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, w tym pomięcie opinii biegłego sądowego J. W. z dnia 6 marca 2023 r., opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. W. z dnia 22 maja 2023 r. i ustnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. W. z dnia 19 grudnia 2023 r. i samodzielne dokonanie ustaleń, co do których wymagane są wiadomości specjalne, bez uzasadnienia ich pominięcia;

5. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, w tym pominięcie zeznań świadków M. O. i G. T. z dnia 5 września 2023 r., bez uzasadnienia ich pominięcia;

6. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, w tym pominięcie umów zawartych pomiędzy stronami:

a) umowy z dnia 3 listopada 2008 r., nr (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a(...)Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków;

b) aneksu nr (...) do umowy nr (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a(...)Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków;

c) umowy z dnia 9 września 2014 r., nr 17 (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a (...) Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków;

d) umowy z dnia 1 maja 2016 r., 5 (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a (...)Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę;

e) umowy z dnia 1 maja 2016 r., 5 (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a (...)Diecezji (...) o świadczenie usług związanych z obsługą oczyszczalni ścieków

- bez uzasadnienia ich pominięcia;

7. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, w tym pominięcie faktur za usługi, za które strona powodowa dochodzi należności w niniejszym postępowaniu:

a) FV nr (...) z 17 listopada 2014 r.,

b) FV nr (...) z 13 stycznia 2015 r.,

c) FV nr (...) z 4 marca 2015 r.,

d) FV nr (...) z 6 maja 2015 r.,

e) FV nr (...) z 6 września 2015 r.,

f) FV nr (...) z 12 listopada 2015 r.,

g) FV nr (...) z 25 stycznia 2016 r.,

h) FV nr (...) z 1 marca 2016 r.,

i) FV nr (...) z 31 maja 2016 r.,

j) FV nr FA (...) z 1 grudnia 2016 r.

- bez uzasadnienia ich pominięcia;

8. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niezastosowanie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, w tym pominięcia statutu (...)Diecezji (...) i Sprawozdania (...) (...)Diecezji (...) za rok 2019 bez uzasadnienia ich pominięcia;

9. art. 322 k.p.c. lub art. 505 ⁶ § 3 k.p.c. poprzez niezasądzenie odpowiedniej sumy na rzecz strony powodowej;

10. art. 321 § 1 k.p.c. poprzez orzeczenie co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem żadnej ze stron i stwierdzenie nieważności umów zawartych pomiędzy stronami;

11. art. 386 § 6 k.p.c. poprzez brak dostosowania się do oceny Sądu Okręgowego w Kielcach wyrażonej w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 lipca 2021 r., sygn. akt II Ca 1454/20:

a) oparcie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia na ustaleniach niejasnych oraz wewnętrznie sprzecznych;

b) brak omówienia w uzasadnieniu wyroku dowodów, którym nie dano wiary:

- zeznań świadka D. F. z dnia 26 października 2022 r.;

- zeznań świadka M. L. z dnia 26 października 2022 r.;

- zeznań świadka M. O. z dnia 5 września 2023 r.;

- zeznań świadka G. T. z dnia 5 września 2023 r.;

- opinii biegłego sądowego J. W. z dnia 6 marca 2023 r.;

- opinii uzupełniającej do opinii biegłego sądowego J. W. z dnia 22 maja 2023 r.;

- ustnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. W. z dnia 19 grudnia 2023 r.;

- umowy z dnia 3 listopada 2008 r., nr (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a (...)Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków;

- aneksu nr (...) do umowy nr (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a (...) Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków;

- umowy z dnia 9 września 2014 r., nr 17 (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a (...)Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków;

- umowy z dnia 1 maja 2016 r. 5 (...) zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a(...)Diecezji (...) o zaopatrzenie w wodę;

- umowy z dnia 1 maja 2016 r., 5 (...), zawartej pomiędzy Zakładem (...) w S. a (...)Diecezji (...) o świadczenie usług związanych z obsługą oczyszczalni ścieków;

- następujących faktur za usługi, za które strona powodowa dochodzi należności w niniejszym postępowaniu:

• FV nr (...) z 17 listopada 2014 r. na 2987,28 zł,

• FV nr (...) z 13 stycznia 2015 r. na 2155,68 zł,

• FV nr (...) z 4 marca 2015 r. na 2185,92 zł,

• FV nr (...) z 6 maja 2015 r. na (...).34 zł,

• FV nr (...) z 6 września 2015 r. na 2246,83 zł,

• FV nr (...) z 12 listopada 2015 r. na 2389,39 zł,

• FV nr (...) z 25 stycznia 2016 r. na 2660,26 zł,

• FV nr (...) z 1 marca 2016 r. na 1890,43 zł,

• FV nr (...) z 31 maja 2016 r. na 1105,92 zł,

• FV nr Fa (...) z 1 grudnia 2016 r. na 2646 zł;

- następujących faktur i rachunków potwierdzających koszty poniesione przez stronę powodową w związku z serwisem oczyszczalni:

• nr (...),

• nr (...),

• nr (...),

• nr (...),

• nr (...),

• nr (...),

• nr (...),

• nr (...),

• nr (...).

12. art. 98 § 1 k.p.c. i art. 108 § 2 k.p.c. poprzez niezasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów procesu przed sądami obu instancji, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego przed sądami obu instancji;

13. art. 28 pkt 4 ustawy z dnia 5 maja 2016 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 623) w związku z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 933), zmieniającym art. 505 ¹ pkt 1 k.p.c. poprzez ustalenie wysokości opłaty sądowej na kwotę 634 zł zamiast 300 zł.

Podnosząc powyższe zarzuty powód domagał się:

1. zmiany wyroku Sądu pierwszej instancji poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej dochodzonej pozwem kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia doręczenia każdej z faktur VAT:

a) 378,58 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 17 listopada 2014 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1487,28 zł od dnia 19 kwietnia 2017 r. do dnia 17 stycznia 2024 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 378,58 zł od dnia 18 stycznia 2024 r. do dnia zapłaty;

b) 1055,68 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 13 stycznia 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty;

c) 1085,92 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 4 marca 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty;

d) 1073,62 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 6 maja 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu;

e) 1107,54 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 6 września 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty;

f) 1194,69 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 12 listopada 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty;

g) 1330,13 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 25 stycznia 2016 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu;

h) 945,20 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 1 marca 2016 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty;

i) 760,32 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 31 maja 2016 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty;

j) 2646 zł, wynikającej z niedopłacenia faktury nr (...) z dnia 1 grudnia 2016 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2017 r. i każdoczesnymi do dnia zapłaty;

2. zmiany postanowienia Sądu pierwszej instancji, dotyczącego kosztów postępowania i zasądzenia od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania przed sądami obu instancji, w tym kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa adwokackiego przed sądami obu instancji według norm prawem przepisanych,

ewentualnie wniósł o uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwany domagał się oddalenia apelacji i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powoda względem pozwanego w zakresie wszelkich roszczeń, które stały się wymagalne w terminie dwóch lat przed dniem złożenia pozwu.

Pozwany przyznał, że (1.) wyraził gotowość uiszczania kwoty 350 zł miesięcznie, jako należność za serwisowanie oczyszczalni, przez cały okres objęty pozwem, jako kwoty adekwatnej do ponoszonych przez powoda kosztów utrzymania oczyszczalni, jednak powód nie podpisał umowy zawierającej taką stawkę oraz, że (2.) p.o. kierownika (...) w M. D. Z. podpisała kompleksową umowę na dostawę wody i odprowadzanie nieczystości, jednak umowa została narzucona w takiej formie przez powoda, a pozwany nie miał możliwości negocjacji treści umowy w zakresie ceny lub podpisania jej tylko w części dotyczącej dostarczania wody.

Pozwany zaprzeczył, aby: (1.) pomiędzy stronami przez cały okres objęty sporem obowiązywała umowa regulująca stawkę za wywóz nieczystości; (2.) strona pozwana zgadzała się na zawarcie umowy z 25 maja 2016 r. na odprowadzanie ścieków; (3.) cena za obsługę oczyszczalni ścieków była prawidłowa zdaniem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (podczas gdy UOKiK stwierdził jedynie, że przyjęta stawka nie jest nieuczciwa w przypadku zbiorowego odprowadzania ścieków, ale nie może mieć zastosowania do przydomowych oczyszczalni ścieków, które należy wyłączyć spod reżimu zbiorowego odprowadzania nieczystości i ustalić stawkę uzależnioną od faktycznych kosztów obsługi konkretnej oczyszczalni); (4.) Prezes UOKiK nie nakazał zmiany umowy łączącej strony (podczas gdy Prezes UOKiK nie wydał decyzji administracyjnej, lecz zawarł w piśmie z 29 lutego 2016 r. (dwa ostatnie akapity) polecenia rozdzielenia umów na dostawę wody i na odprowadzanie ścieków oraz wyłączenie przydomowych oczyszczalni ścieków spod reżimu zbiorowego odprowadzania nieczystości, przygotowanie odrębnych regulaminów dla obu usług i ustalenie ceny obsługi oczyszczalni w oparciu o faktyczne koszty jej obsługi, co jak się wydaje powód uznał częściowo za zasadne, bowiem przygotował dwie umowy - osobno na dostarczanie wody i osobno na odprowadzanie ścieków, choć było to rozdzielenie fikcyjne, a stawki nie zmienił, lecz stosował nadal uchwałę Rady Gminy w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków); (5.) oczyszczalnia ścieków pracowała prawidłowo, a pracownicy (...) prawidłowo wykonywali swoje obowiązki (podczas gdy postępowanie dowodowe wykazało, że było wiele nieprawidłowości funkcjonowania oczyszczalni, również z powodu niewłaściwego jej serwisowania); (6.) pozwany posiada dług względem powoda; (7.) strona powodowa przedstawiła dowody na potwierdzenie swego roszczenia w postaci umów i faktur, które znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków, a strona pozwana ich nie neguje (podczas gdy brak jest ważnej umowy na odprowadzanie ścieków na cały okres objęty pozwem, faktura za usługę odprowadzania ścieków dla pozwanej za okres łączny od lipca do grudnia 2017 r. została wystawiona bezumownie i odesłana powodowi, a strona pozwana od początku zaprzeczała twierdzeniom powoda, co potwierdzają również świadkowie; nadto od początku trwania postępowania strona pozwana podnosiła, że umowy kompleksowe na dostawę wody i odprowadzanie ścieków musiała zawierać w formie narzucanej przez powoda, inaczej nie miałaby zapewnionej dostawy wody, a zatem nie można mówić również o zachowaniu zasady swobody umów); (8.) działania powoda w zakresie ustalania ceny ścieków oraz obciążenia pozwanej według taryfy dla zbiorowego odprowadzania ścieków i według ilości zużytej wody były zgodne z przepisami prawa i nie były kwestionowane przez UOKiK, a pozwany to akceptował (podczas gdy w piśmie z 29 lutego 2016 r. Prezes UOKiK wprost wskazał, że działanie powoda było niezgodne z przepisami prawa, nakazał podjęcie działań celem naprawienia błędów, a pozwany od początku kwestionował narzucone mu stawki); (9.) pozwany prowadzi działalność gospodarczą i posiada status przedsiębiorcy (podczas gdy pozwany prowadzi odpłatną i nieodpłatną działalność pożytku publicznego, nie jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, nie posiada statusu przedsiębiorcy).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Powód ma rację, że w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku kilkukrotnie poczyniono ustalenia wzajemnie sprzeczne, a część z nich została powielona wprost z uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju z 27 sierpnia 2020 r., sygn. akt V C 152/17, mimo że na te same niekonsekwencje zwracał już uwagę Sąd Okręgowy w Kielcach w uzasadnieniu wyroku z 27 lipca 2021 r., sygn. akt. II Ca 1454/20, uchylającego wyrok Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju z 27 sierpnia 2020 r., sygn. akt V C 152/17 i przekazującego tę sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu (k. 918v – 918v). Świadczy to o bardzo niestarannym sporządzeniu uzasadnienia orzeczenia przez Sąd pierwszej instancji. Sąd Rejonowy początkowo wskazał, iż umowa zawarta przez strony w dniu 9 września 2014 r. została rozwiązana w dniu 25 maja 2016 r. (k. 1270), a następnie stwierdził, że umowę tę rozwiązało rozstrzygnięcie UOKiK w piśmie (...)400-13(7)/15/AB z 29 lutego 2016 r. i brak było podstaw, aby obciążać pozwanego należnością za ścieki w oparciu o wystawione faktury (k. 1272, 1274). Sąd najpierw ustalił, iż usługa odprowadzania ścieków przez Gminę B. była świadczona na rzecz (...)Diecezji (...) w sposób ciągły (k. 1272), po czym przyjął, że Gmina B. praktycznie nie odbiera ścieków wytwarzanych w obiektach użytkowanych przez (...) Diecezji (...), nie odprowadza ich do kanalizacji; ścieki są przetwarzane w przydomowej oczyszczalni ścieków w obrębie nieruchomości, a ilość odprowadzanych ścieków ma znikomy wpływ na koszt serwisowania oczyszczalni (k. 1272v), następnie zaznaczono jednak, iż wywiezienie nieczystości w 2016 r. kosztowało gminę 3844 zł (k. 1272v). Sąd Rejonowy podniósł, że obiekt obsługujący Dom Pomocy dla Osób Starszych w M. jest przydomową oczyszczalnią ścieków, a więc nie podlega reżimowi ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, bowiem nie jest w takim przypadku świadczona usługa zbiorowego odprowadzania ścieków, w szczególności ilość dostarczanej wody nie jest tożsama z ilością ścieków. Ta konkluzja doprowadziła Sąd pierwszej instancji do podjęcia próby ustalenia wartości usług faktycznie wykonanych przez Gminę (k. 1274v). Tymczasem w dalszej części uzasadnienia Sąd Rejonowy zgodził się z wnioskami opinii biegłego, iż obiekt ten, z szeroko opisanych przyczyn, w istocie nie może być uznany za przydomową oczyszczalnię ścieków (k. 1275).

Sąd odwoławczy bada prawidłowość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji nie tylko na podstawie uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, ale rozpoznając merytorycznie sprawę, uprawniony jest również do samodzielnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego przez ten sąd oraz, ewentualnie, także w postępowaniu apelacyjnym.

Podstawę faktyczną rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowią następujące ustalenia:

W dniu 9 września 2014 r. (...)Diecezji (...) zawarła z Zakładem (...) w S. umowę nr (...)(...) o świadczenie usług w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzanie ścieków z placówki (...) dla Osób Starszych znajdującej się w (...), (...)-(...) B., na warunkach określonych w umowie, w „Regulaminie dostarczania wody”, zatwierdzonym Uchwałą nr(...) z 13 grudnia 2005 r. Rady Gminy w B., opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) z dnia 1 lutego 2006 r., nr 29, poz. 462 oraz warunkach określonych ustawą z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (§ 1 ust. 1 umowy). Przedsiębiorstwo zobowiązało się do dostarczania wody do budynku w sposób ciągły i niezawodny oraz do odbierania ścieków z nieruchomości będącej we władaniu odbiorcy w sposób ciągły (§ 2 umowy). Stosownie do § 7 ust. 1 umowy, rozliczenie za usługi świadczone przez przedsiębiorstwo dla odbiorcy (zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków) miało się odbywać na podstawie określonych w taryfie cen i stawek opłat, a za rozliczenia dokonywane przez przedsiębiorstwo miała być także pobierana opłata dodatkowa wynikająca z taryfy. W myśl § 8 ust. 2 umowy, kwotę należności przedsiębiorstwa oraz warunki i termin zapłaty określała faktura wystawiona przez przedsiębiorstwo. Zgodnie z § 10 umowy, przedsiębiorstwo określało taryfę zawierającą ceny i stawki opłat na jeden rok, która podlegała ogłoszeniu w prasie lokalnej, tj. (...) – dodatek (...) w ciągu siedmiu dni od daty podjęcia uchwały przez Radę Gminy o jej zatwierdzeniu lub w terminie co najmniej siedmiu dni przed wejściem jej w życie na zasadach określonych w art. 24 ust. 5b i 8 ustawy wymienionej w § 1 ust. 2; taryfa obowiązywała odbiorcę bez potrzeby odrębnego powiadomienia, a zmiana taryfy nie wymagała zmiany umowy ani wypowiedzenia jej warunków. Stosownie do § 12 ust. 1 umowy, odbiorca był zobowiązany do powiadomienia przedsiębiorstwa na piśmie niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od zaistnienia faktów skutkujących koniecznością zmiany umowy i jej wygaśnięcia. W § 13 postanowiono, że umowę zawarto na czas nieokreślony; umowa mogła być rozwiązana w przypadku rozwiązania umowy z odbiorcą, o której mowa w § 1 ust. 2 oraz w razie naruszenia postanowień umowy przez przedsiębiorstwo lub odbiorcę za trzymiesięcznym wypowiedzeniem, ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego, z tym że przedsiębiorstwo mogło wypowiedzieć umowę jedynie z przyczyn wiążących się z niewykonywaniem lub nienależytym wykonywaniem umowy przez odbiorcę. Stosownie do § 14, zmiany umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności. Z § 15 umowy wynikało, że w sprawach nieuregulowanych umową miały zastosowanie przepisy ustawy, o której mowa w § 1 ust. 2 umowy oraz przepisy Kodeksu cywilnego (umowa – k. 55 – 56v).

W związku z realizacją umowy strona powodowa wystawiła faktury VAT:

a) nr (...) z 17 listopada 2014 r., z terminem płatności 1 grudnia 2014 r., na kwotę 2987,28 zł (w tym woda 851,04 zł, kanalizacja 2127,60 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 1500 zł w dniu 9 stycznia 2015 r. (k. 16, 17); powód domagał się pozostałej kwoty 1487,28 zł;

b) nr (...) z 13 stycznia 2015 r., z terminem płatności 27 stycznia 2015 r., na kwotę 2155,68 zł (w tym woda 613,44 zł, kanalizacja 1533,60 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 1100 zł w dniu 21 stycznia 2015 r. (k. 20, 21); powód domagał się pozostałej kwoty 1055,68 zł;

c) nr (...) z 4 marca 2015 r., z terminem płatności 18 marca 2015 r., na kwotę 2185,92 zł (w tym woda 622,08 zł, kanalizacja 1555,20 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 1100 zł w dniu 10 kwietnia 2015 r. (k. 24, 25); powód domagał się pozostałej kwoty 1085,92 zł;

d) nr (...) z 6 maja 2015 r., z terminem płatności 20 maja 2015 r., na kwotę 2237,24 zł (w tym woda 656,64 zł, kanalizacja 1571,96 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 1163,62 zł w dniu 14 maja 2015 r. (k. 28, 29); powód domagał się pozostałej kwoty 1073,62 zł;

e) nr (...) z 6 września 2015 r., z terminem płatności 20 września 2015 r., na kwotę 2246,83 zł (w tym woda 678,24 zł, kanalizacja 1559,95 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 1123,42 zł w dniu 1 grudnia 2015 r. (k. 34, 35); powód domagał się pozostałej kwoty 1107,54 zł;

f) nr (...) z 12 listopada 2015 r., z terminem płatności 26 listopada 2015 r., na kwotę 2389,39 zł (w tym woda 721,44 zł, kanalizacja 1659,31 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 1194,70 zł w dniu 2 grudnia 2015 r. (k. 38, 39); powód domagał się pozostałej kwoty 1194,69 zł;

g) nr (...) z 25 stycznia 2016 r., z terminem płatności 8 lutego 2016 r., na kwotę 2660,26 zł (w tym woda 803,52 zł, kanalizacja 1848,10 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 1330,13 zł w dniu 12 lutego 2016 r. (k. 42, 43); powód domagał się pozostałej kwoty 1330,13 zł;

h) nr (...) z 1 marca 2016 r., z terminem płatności 15 marca 2016 r., na kwotę 1890,43 zł (w tym woda 570,24 zł, kanalizacja 1311,55 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 945,23 zł w dniu 25 marca 2016 r. (k. 46, 47); powód domagał się pozostałej kwoty 945,20 zł;

i) nr (...) z 31 maja 2016 r., z terminem płatności 14 czerwca 2016 r., na kwotę 1105,92 zł (w tym woda 345,60 zł, kanalizacja 760,32 zł); strona pozwana wpłaciła kwotę 345,60 zł w dniu 21 października 2016 r. (k. 50, 51); powód domagał się pozostałej kwoty 760,32 zł.

Powyższe faktury były na bieżąco doręczane przez powoda stronie pozwanej, jednak bez zwrotnego potwierdzenia odbioru przesyłek. Powód wysłał pozwanemu w 2017 r. duplikaty tych faktur, wraz z wezwaniami do zapłaty wskazanych wcześniej kwot w ciągu siedmiu dni, licząc od następnego dnia po otrzymaniu danego wezwania. Przesyłki zostały doręczone(...) Diecezji (...): co do faktur nr (...) - w dniu 10 kwietnia 2017 r. (k. 14, 18, 22); co do faktur nr (...) - w dniu 12 kwietnia 2017 r. (k. 26, 30, 36); co do faktur nr (...) - w dniu 13 kwietnia 2017 r. (k. 40, 44, 48).

Na skutek zawiadomienia dokonanego przez (...) Diecezji (...), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – delegatura w Ł. przeprowadził postępowanie wyjaśniające, mające na celu wstępne ustalenie, czy na rynku świadczenia usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy B. nastąpiło naruszenie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 184), uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym, czy sprawa ma charakter antymonopolowy. W toku tego postępowania Prezes UOKiK w piśmie z 29 lutego 2016 r. wydał rekomendację, w której wskazał, że na rzecz podmiotów odprowadzających ścieki z przydomowych oczyszczalni ścieków nie są świadczone usługi zbiorowego odprowadzania ścieków. Nie mają tutaj zastosowania przepisy ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, a opłaty za przydomowe oczyszczalnie ścieków są wyłączone z taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. W związku z tym konieczne jest zawarcie z podmiotami korzystającymi z przydomowych oczyszczalni ścieków odrębnych umów o ich obsługę, określającą zakres praw i obowiązków każdej ze stron umowy oraz płatności (wysokość, termin płatności, sposób wyliczenia wysokości opłat); umowy mogą dotyczyć usług tylko takich, które faktycznie są świadczone, a przy opracowywaniu taryfy za zbiorowe odprowadzanie ścieków należy uwzględnić tylko te przychody i koszty, które faktycznie dotyczą zbiorowego odprowadzania ścieków – czyli te związane z siecią kanalizacyjną (pismo Prezesa UOKiK – k. 64 – 66). W piśmie z 30 maja 2016 r. Prezes UOKiK wskazał, że w postępowaniu wyjaśniającym ustalono, iż stosowana przez Gminę B. cena za obsługę przydomowych oczyszczalni ścieków nie stanowi ceny nieuczciwej, a tym samym na rynku świadczenia usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy B. nie nastąpiło naruszenie przepisów ustawy uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego (k. 67).

Aneksem nr (...) z dniem 25 maja 2016 r. strony rozwiązały za porozumieniem umowę nr (...)(...) z 9 września 2014 r. o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków (k. 57) i zawarły nową umowę nr (...)(...) z 25 maja 2016 r. o świadczenie usług w zakresie zaopatrzenia strony pozwanej w wodę (k. 68 – 69v). Przygotowana przez powoda umowa nr (...) z 1 maja 2016 r. o obsługę oczyszczalni ścieków w M. nie została podpisana przez stronę pozwaną (k. 70 – 72). W piśmie z 5 maja 2016 r., skierowanym do strony powodowej, (...) Diecezji (...) oświadczył, że nie znajduje podstaw do wstecznego rozwiązania dotychczasowej umowy i zastąpienia jej innymi dwiema umowami, a ponadto nie zgadza się z zapisami umowy nr (...), iż do zmiany ceny nie będzie wymagana zmiana umowy, czy też wypowiedzenie jej warunków, gdyż zleceniobiorca powinien każdorazowo wskazać przyczynę zmiany ceny i winno to być ustalone w formie pisemnej, a ponadto zapisana w umowie stawka 8,80 zł za m ^{( 3)} jest nieuprawniona (k. 102 - 102v). Pozwany przesłał powodowi podpisaną przez dyrektora (...) Diecezji (...) własną wersję umowy na obsługę oczyszczalni ścieków w (...) dla bezdomnych - placówce zapewniającej całodobową opiekę dla osób starszych w M.. W umowie zaproponowano do zapłaty stałą miesięczną kwotę, niezależną od ilości odprowadzanych ścieków w (...) dla bezdomnych. Wyliczenie za świadczone usługi przedstawiało się następująco: wywóz osadów z osadnika cztery razy w roku - po 120 zł (raz na kwartał), zapewnienie drożności przewodów kanalizacyjnych - 100 zł miesięcznie, kontrola prawidłowości pracy urządzeń - 80 zł miesięcznie, dodawanie biopreparatów - 50 zł miesięcznie (k. 73 – 73v). W dniu 1 grudnia 2016 r. powód wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 2646 zł za miesiące od lipca do grudnia 2016 r., wyliczoną zgodnie z powyższą propozycją (...) Diecezji (...) co do kosztów obsługi oczyszczalni ścieków przy (...) dla bezdomnych - z terminem płatności 15 grudnia 2016 r. (k. 54). Duplikat faktury, wraz z wezwaniem do zapłaty w ciągu siedmiu dni, licząc od następnego dnia po otrzymaniu wezwania, został doręczony(...)Diecezji (...) w dniu 13 kwietnia 2017 r. (k. 52 - 53). W pismach z 11 kwietnia 2017 r. (k. 101) i z 2 maja 2017 r. (k. 74 – 75), skierowanych do powoda, (...) Diecezji (...) podnosił, że to powód uchyla się od podpisania umowy na obsługę oczyszczalni. Wraz z tymi pismami pozwany przesłał ponownie projekt umowy na odprowadzenie ścieków, licząc na pozytywne załatwienie sprawy (k. 74 – 75).

Obiekt służący do oczyszczania ścieków z (...) dla Osób Starszych w (...) nie jest przydomową oczyszczalnią, gdyż nie znajduje się w pobliżu indywidualnego domu (miejsca przeznaczonego do zamieszkania osób), lecz jego przeznaczeniem jest oczyszczanie ścieków z obiektu użyteczności publicznej; rzeczywista dobowa ilość ścieków dopływających do tej oczyszczalni wynosi 11,57 m ³, czyli jest większa niż normatywne parametry przydomowej oczyszczalni – gdzie maksymalna przepustowość to 7,5 m ³ na dobę. Jest to „zbiorcza” oczyszczalnia ścieków o charakterze podobnym do zbiorczej oczyszczalni ścieków w B. (opinia biegłego z zakresu ochrony środowiska i prawa wodnego – M. K. - k. 570 - 581).

Dokumenty stanowiące podstawę ustaleń Sądu Okręgowego nie budziły wątpliwości co do treści w nich zawartej, a opinia biegłego M. K. nie została skutecznie zakwestionowana przez strony w zakresie wskazanych przez biegłego parametrów technicznych oczyszczalni.

Bezzasadny jest zarzut apelacji dotyczący nieważności postępowania na podstawie art. 379 pkt 5 k.p.c., z uwagi na pozbawienie strony powodowej możliwości obrony swych praw, ze względu na „rozstrzygnięcie w kwestii nieważności umowy, wobec braku żądania którejkolwiek ze stron oraz braku poinformowania stron, iż sprawa jest rozpoznawana również w tym zakresie, co uniemożliwiło stronom zajęcie stanowiska i składanie wniosków dowodowych” (k. 1295). W uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach z 27 lipca 2021 r., sygn. akt. II Ca 1454/20, uchylającego wyrok Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju z 27 sierpnia 2020 r., sygn. akt V C 152/17 i przekazującego tę sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu wyraźnie wskazano, że w celu rozstrzygnięcia żądań powoda wynikających z umowy z 9 września 2014 r. Sąd pierwszej instancji powinien najpierw ocenić, czy umowa ta jest ważna i skuteczna (k. 918). Treść uzasadnienia tego wyroku powinna być znana stronie powodowej, w związku z czym Gmina B. miała wiedzę, że to zagadnienie będzie przedmiotem rozpoznania przez Sąd Rejonowy, co umożliwiało zgłoszenie stosownych twierdzeń i wniosków dowodowych. Ponadto, w utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że sąd bierze pod uwagę z urzędu nieważność czynności prawnej na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego (zob.: uchwała z 17 października 1979 r., III CZP 68/79, OSNC 1980/4/67; postanowienia z 19 grudnia 1984 r., III CRN 183/84, LEX nr 8663 i z 21 lipca 2000 r., I PKN 451/00, OSNP 2002/5/116; wyroki: z 8 maja 1998 r., I CKN 670/97, OSNC 1998/12/219; z 1 lutego 2000 r., I PKN 503/99, OSNP 2001/12/411; z 10 października 2002 r., V CK 370/02, OSNC 2004/2/21; z 10 września 2004 r., I PK 592/03, OSNP 2005/14/202; z 12 maja 2005 r., V CK 556/04, OSP 2007/2/15; z 26 stycznia 2006 r., II CK 374/05, LEX nr 181265; z 11 stycznia 2008 r., V CSK 283/06, LEX nr 381027; z 23 lutego 2017 r., V CSK 361/16, LEX nr 2294419).

Czynność prawna może być wadliwa z wielu przyczyn, które wywierają odmienny wpływ na jej skuteczność prawną. Odróżnia się nieważność czynności prawnej (nazywaną często nieważnością bezwzględną) od jej wzruszalności (nazywanej nieważnością względną). Nieważne (bezwzględnie) są czynności prawne w razie, między innymi, sprzeczności oświadczenia woli z bezwzględnie wiążącymi normami prawnymi lub zasadami współżycia społecznego (art. 58 k.c.). Czynność taka jest nieważna od początku i z mocy prawa, wobec czego sąd uwzględnia ten stan rzeczy z urzędu, bez konieczności zgłaszania przez zainteresowaną stronę jakichkolwiek wniosków lub zarzutów w tej kwestii, w szczególności bez potrzeby uchylania się przez stronę od skutków prawnych swojego oświadczenia woli. Nieważność bezwzględna ma charakter definitywny - każdy i zawsze może się na nią powołać. Z kolei, czynność prawna wzruszalna wywołuje określone w jej treści skutki prawne, jednak w sytuacjach przewidzianych w ustawie skutki te mogą ulec uchyleniu, jeżeli uprawniona do tego osoba skorzysta z przysługującego jej prawa podmiotowego i we wskazanym terminie (zawitym) złoży stosowne oświadczenie woli, które wzruszy dokonaną wcześniej czynność prawną. W takiej postaci następuje uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (art. 84 k.c.).

Sąd Rejonowy przyjął, w różnych miejscach uzasadnienia wyroku, że umowa nr (...)(...) z dnia 9 września 2014 r. o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków z placówki (...) dla Osób Starszych w M. nr 2, gmina B. „nie była wiążąca” (k. 1274) bądź „brak było ważnej umowy” (k. 1276v). W toku procesu strona pozwana podnosiła, iż została zmuszona do zawarcia ze stroną powodową tej umowy, ponieważ musiała zapewnić dostawę wody do wymienionej placówki, co było uzależnione od podpisania kompleksowej umowy na dostawę wody i odprowadzanie ścieków, na warunkach narzuconych przez stronę powodową, bez możliwości ich negocjacji. Pozwany nie udowodnił, aby zawarcie przez niego powyższej umowy nastąpiło w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 82 k.c.) lub pod wpływem błędu (art. 84 k.c.), od którego strona pozwana skutecznie się uchyliła (art. 88 k.c.). (...)Diecezji (...) nie wykazał też, że - stosownie do § 12 ust. 1 umowy - powiadomił stronę powodową na piśmie niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od zaistnienia faktów skutkujących koniecznością zmiany umowy i jej wygaśnięcia. Umowa wywozu nieczystości oraz serwisu i obsługi oczyszczalni w zamian za zapłatę ceny stanowi typową i powszechną umowę zawieraną między jednostkami samorządu terytorialnego (ich jednostkami pomocniczymi) a podmiotami korzystającymi z ich usług. Strony umowy nr (...)(...) określiły cenę za usługi, odwołując się do aktu prawa miejscowego – uchwały Rady Gminy B.. Zmiana ceny mogła nastąpić poprzez aneksowanie umowy i podanie innej stawki lub poprzez zmianę podstawy ustalenia ceny – uchwały Rady Gminy B., dotyczącej taryfy, w przewidzianym w postępowaniu administracyjnym trybie zaskarżania aktów prawa miejscowego. Strona pozwana nie mogła natomiast jednostronnie zmodyfikować treści umowy lub uchylić się od obowiązku zapłaty ceny za usługi, które zostały wykonane. Do wyliczenia kosztów miała zastosowanie ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r., poz. 757; dalej powoływana jako „u.z.z.w.”), która - w brzmieniu na datę zawarcia umowy (art. 24 u.z.z.w.) - wprost przesądzała, że koszty odbioru ścieków są ustalane w taryfie, a taryfa jest zatwierdzana uchwałą rady gminy, stanowiącą akt prawa powszechnie obowiązującego. Strony w umowie przewidziały taki właśnie sposób rozliczeń wykonanej usługi (art. 353 ¹ k.c.). Rekomendacja wydana przez Prezesa UOKiK, zawarta w piśmie z 29 lutego 2016 r., skierowanym do stron w toku postępowania wyjaśniającego nie mogła sprawić, iż stosunek zobowiązaniowy powstały w rezultacie złożenia zgodnych oświadczeń woli stron umowy został rozwiązany. Prezes UOKiK, do którego zwróciła się pozwana, w piśmie z 30 maja 2016 r. odmówił wszczęcia postępowania antymonopolowego, stwierdzając, że zawarta w umowie cena nie stanowi ceny nieuczciwej (k. 67). Prezes UOKiK nie badał tych kosztów, a jedynie przyjął, że na rzecz podmiotów odprowadzających ścieki z przydomowych oczyszczalni ścieków nie są świadczone usługi zbiorowego odprowadzania ścieków i opłaty za obsługę przydomowych oczyszczalni ścieków są wyłączone z taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (k. 64 – 66). Jak jednak wcześniej wskazano, obiekt służący do oczyszczania ścieków z (...) dla Osób Starszych w (...) nie jest przydomową oczyszczalnią, stąd rekomendacja Prezesa UOKiK nie może w żaden sposób wpłynąć na skuteczność umowy nr (...)(...). Skoro strony w dniu 25 maja 2016 r. zawarły aneks do umowy z 9 września 2014 r. (w którym zgodnie ją rozwiązały), to potwierdziły wcześniejsze istnienie tego stosunku zobowiązaniowego i skuteczne zawarcie umowy nr (...)(...). Trzeba zaznaczyć, że w piśmie z 5 maja 2016 r., skierowanym do strony powodowej, (...) Diecezji (...) oświadczył, że nie znajduje podstaw do wstecznego rozwiązania dotychczasowej umowy (k. 102), co przeczy twierdzeniom o „przymusowym” charakterze tej umowy.

Wobec tego, nieprawidłowe było zdyskwalifikowanie przez Sąd Rejonowy wystawionych przez stronę powodową faktur VAT nr (...), w zakresie obejmującym pozycję „kanalizacja”, jedynie z tej przyczyny, iż umowa przewidziała rozliczenie za tę usługę na podstawie określonych w taryfie cen i stawek opłat.

Błędne było również przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji, że nie doszło między stronami do zawarcia umowy dotyczącej obsługi oczyszczalni ścieków za okres objęty fakturą VAT nr (...). (...) Diecezji (...) przedstawiła własną ofertę, proponując wykonywanie opisanych w niej usług za 350 zł miesięcznie, a Gmina B. bezpośrednio po otrzymaniu oferty przystąpiła do realizacji tych zadań i wystawiła fakturę według stawki określonej przez stronę pozwaną (k. 54), zatem umowa doszła do skutku na warunkach ustalonych przez pozwanego. Nie sprzeciwia się temu treść art. 68 ² k.c., stanowiącego, że jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych, ofertę zawarcia umowy w ramach swej działalności, brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty. Oferent może mieć dowolny status prawny. Ustawodawca nie wymaga, by oferta pochodziła od innego przedsiębiorcy, dopuszczalne jest więc jej złożenie również przez konsumenta (zob. M. Maciejewska - Szałas [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, red. M. Balwicka - Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2024, teza 4 do art. 68 ²). Z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r., poz. 1465, ze zmianami) wynika, że Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą związaną z zadaniami o charakterze użyteczności publicznej, a wykraczającą poza te zadania - wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie. Stosownie do art. 43 ¹ k.c., przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 ¹ § 1 k.c., prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. W orzecznictwie wyjaśniono, że działalność gminy w ramach wykonywania jej zadań własnych może stanowić działalność gospodarczą (por. uchwały Sądu Najwyższego: z 30 listopada 1992 r., III CZP 134/92, OSNC 1993/5/79; z 9 marca 1993 r., III CZP 156/92, OSNC 1993/9/152; z 13 stycznia 2006 r., III CZP 124/05, OSNC 2006/12/201; z 24 lipca 2013 r., III CZP 43/13, OSNC 2014/3/25 oraz uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 14 marca 1995 r., III CZP 6/95, OSNC 1995/5/72). Przesądza o tym obecnie unormowanie art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, iż działalnością gospodarczą gminy może być nawet działalność w zakresie wykraczającym poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, jeżeli zezwala na jej prowadzenie odrębna ustawa, a więc inna niż samorządowa. W odniesieniu zatem do zadań własnych gminy regułą jest wykonywanie ich przez gminę w ramach działalności gospodarczej. Poza tym, działalność gospodarcza prowadzona przez gminę odpowiada kryteriom tego rodzaju aktywności i posiada jej cechy charakterystyczne, takie jak: fachowość, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku lub zasadzie racjonalnego gospodarowania, działanie na własny rachunek, powtarzalność działań oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym. Wyznacznikiem tego pojęcia nie jest natomiast kryterium zysku; wystarczające jest podporządkowanie działalności standardom racjonalnego gospodarowania, polegającym na staraniach osiągnięcia maksymalnego efektu przy minimalnym nakładzie środków lub minimalnego zużycia środków dla osiągnięcia pożądanego, planowanego rezultatu (por. uzasadnienia uchwał składów siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 18 czerwca 1991 r., III CZP 40/91, OSNC 1992/2/17 oraz z 6 grudnia 1991 r., III CZP 117/91, OSNC 1992/5/65). Wykonanie umowy może być traktowane jako oświadczenie woli o jej zawarciu; przykład wyraźnego unormowania w tej kwestii zawiera art. 69 k.c. (przyjęcie oferty przez przystąpienie do wykonania oferowanej umowy – por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 grudnia 1996 r., I CKN 22/96, OSNC 1997/6-7/75). Sąd Najwyższy w uchwale z 5 lutego 1998 r., III CZP 71/97, OSNC 1998/9/131, wyjaśnił, że umowa o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków może być nawet zawarta przez czynności dorozumiane, zgodnie bowiem z art. 60 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, a ustawowe wyjątki nie dotyczą tego rodzaju umów. W razie braku umowy mogą natomiast znaleźć zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (podobnie wyroki: z 5 kwietnia 2006 r., I CSK 149/05, LEX nr 182962, z 25 marca 2010 r., I CSK 449/09, LEX nr 688854).

Powód wywodził swoje roszczenia z umowy nr (...)(...) z dnia 9 września 2014 r. o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków z placówki (...) dla Osób Starszych w M. nr 2, gmina B. oraz z umowy zawartej na skutek przyjęcia przez Gminę B. oferty złożonej przez (...) Diecezji (...). Umowy te były ważne i skuteczne. Pozwany nie wykazał, aby powód nie wywiązał się ze świadczenia usług objętych wymienionymi umowami. W przeciwnym wypadku niezrozumiałe byłoby dążenie przez (...)Diecezji (...) do przyjęcia przez Gminę B. oferty dalszej obsługi oczyszczalni ścieków, a pozwany nie powiadomił strony powodowej na piśmie niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, aby zaistniały fakty skutkujące koniecznością zmiany umowy nr (...)(...) z dnia 9 września 2014 r. i jej wygaśnięcia (wymóg ten wynikał z § 12 ust. 1 umowy). Nie było potrzeby dokonywania kompleksowego rozliczenia wzajemnych zobowiązań stron, bowiem pozwany nie wystąpił z powództwem wzajemnym ani nie zgłosił zarzutu potrącenia. Na skutek zawarcia wymienionych umów Gmina B. stała się wierzycielem(...) Diecezji (...), który jako dłużnik powinien spełnić świadczenie polegające na zapłacie umówionych kwot (art. 353 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 354 § 1 k.c.). W tej sytuacji bezprzedmiotowe jest rozważanie zarzutów apelacji dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia strony pozwanej i materiału dowodowego związanego z tym zagadnieniem (ocena dowodów z zeznań świadków i opinii biegłego J. W.). Odpowiedzialność z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia ma charakter subsydiarny i wchodzi w grę tylko wówczas, gdy nie ma innej podstawy odpowiedzialności, w szczególności wynikającej z umowy. Przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu nie służą konstruowaniu odpowiedzialności dłużnika, która ma zastępować jego odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, gdy wierzyciel w ogóle nie opiera żądania na tej podstawie lub nie wykazał przesłanek uzasadniających takie żądanie (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 21 grudnia 2005 r., IV CK 305/05, LEX nr 394005; z 6 lipca 2006 r., III CSK 65/05, LEX nr 196957; z 30 stycznia 2007 r., IV CSK 221/06, LEX nr 369185; z 14 marca 2008 r., IV CSK 460/07, LEX nr 453070; z 7 maja 2009 r., IV CSK 523/08, OSNC-ZD 2010/1/12). Nie mają one zatem zastosowania, gdy rozliczenie między stronami wynika z umowy łączącej strony.

Sąd Okręgowy uznał za zasadny zgłoszony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia roszczeń, które stały się wymagalne w terminie dwóch lat przed dniem wniesienia pozwu (k. 1328v, 1340v – 1341), czyli tych, których data wymagalności przypadała przed 2 czerwca 2015 r. (pozew został złożony 2 czerwca 2017 r. - k. 2).

Charakter umowy regulującej jednocześnie zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków jest różnie ujmowany w orzecznictwie; określa się ją jako typową umowę o świadczenie usług, jako umowę dostawy, podtyp umowy sprzedaży z elementami umowy o dzieło lub umowy kontraktacji. Prezentowany jest również pogląd, że skonstruowana w ten sposób umowa ma charakter mieszany; zawiera nie tylko elementy umowy o świadczenie usług, ale również - w zakresie regulującym zaopatrzenie w wodę - umowy dostawy lub sprzedaży. Ustawodawca nie unormował tej kwestii w sposób jednoznaczny i konsekwentny; w art. 1, art. 2 pkt 3 oraz art. 6 ust. 1 i 3 u.z.z.w. wskazał, że dostarczanie wody oraz odprowadzanie ścieków jest usługą; jednocześnie jednak w art. 6 ust. 2 tej ustawy posłużył się pojęciem „zakupu wody”, co sugeruje, iż umowa o zaopatrzenie w wodę jest umową sprzedaży. Na taki charakter tej umowy wskazuje brzmienie art. 555 k.c. (w wersji obowiązującej od 25 grudnia 2014 r.; nadane przez art. 44 pkt 11 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta - tekst jednolity Dz. U. z 2024 r., poz. 1796), zgodnie z którym przepisy o sprzedaży stosuje się odpowiednio, między innymi, do sprzedaży wody. Należy podkreślić, że termin przedawnienia roszczeń z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy oraz roszczeń z tytułu umowy dostawy jest jednakowy i wynosi dwa lata (art. 554, art. 612 k.c.). Ocena prawna umowy o charakterze mieszanym, zawierającej elementy świadczenia usług i innych stosunków obligacyjnych, w szczególności mająca na celu określenie właściwego terminu przedawnienia, powinna uwzględniać wzajemne relacje tych elementów oraz zasadniczy cel umowy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., IV CSK 319/09, LEX nr 584772 i z 13 lipca 2017 r., I CSK 193/17, LEX nr 2401831). W postanowieniu z 18 czerwca 2020 r., I CSK 372/19, LEX nr 3120936, Sąd Najwyższy wskazał, iż w odniesieniu do odbioru ścieków, bez względu na to, czy przyjąć, że jest to umowa dostawy („dostawa ścieków”), czy umowa o świadczenie usług, długość terminu przedawnienia wynosi dwa lata.

Stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1104; ustawa weszła w życie w dniu 9 lipca 2018 r. – art. 8 ustawy), jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1 (Kodeks cywilny), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

W świetle powyższych rozważań, przedawnieniu uległy roszczenia powoda w zakresie objętym fakturami VAT: nr (...) (co do kwoty 1487,28 zł; data wymagalności – 1 grudnia 2014 r.), nr (...) (co do kwoty 1055,68 zł; data wymagalności –27 stycznia 2015 r.), nr (...) (co do kwoty 1085,92 zł; data wymagalności – 18 marca 2015 r.) i nr (...) (co do kwoty 1073,62 zł; data wymagalności – 20 maja 2015 r.) – łącznie co do kwoty 4702,50 zł.

Pozwany powinien zapłacić powodowi należności objęte fakturami VAT: nr (...) (1107,54 zł), nr (...) (1194,69 zł), nr (...) (1330,13 zł), nr (...) (945,20 zł), nr (...) (760,32 zł) i nr FA (...) (2646 zł) - łącznie 7983,88 zł. Ponieważ Sąd Rejonowy w punkcie I zaskarżonego wyroku zasądził od (...) Diecezji (...) z siedzibą w K. na rzecz Gminy B. kwotę 1108,70 zł, to w efekcie zmiany wyroku Sąd Okręgowy zasądził dalszą kwotę 6875,18 zł (7983,88 zł - 1108,70 zł). Odsetki ustawowe za opóźnienie zostały zasądzone za okres po upływie 7 dni od otrzymania przez stronę pozwaną duplikatów poszczególnych faktur wraz z wezwaniami do ich zapłaty, z uwzględnieniem terminów zapłaty podanych w wezwaniach (art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 455 k.c.). Co do wskazanych kwot z faktur VAT nr (...) (łącznie od kwoty 2302,23 zł) odsetki ustawowe za opóźnienie były należne od 20 kwietnia 2017 r., zatem na skutek zmiany zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy zasądził je od tej daty od kwoty 1193,53 zł (2302,23 zł - 1108,70 zł) oraz od kwoty 1108,70 zł (zasądzonej w punkcie I zaskarżonego wyroku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 18 stycznia 2024 r.) za okres od 20 kwietnia 2017 r. do 17 stycznia 2024 r. Odnośnie wymienionych wcześniej kwot z faktur VAT nr (...) (1330,13 zł), nr (...) (945,20 zł), nr (...) (760,32 zł) i nr FA (...) (2646 zł) (łącznie od kwoty 5681,65 zł) odsetki ustawowe za opóźnienie były należne od 21 kwietnia 2017 r.

Z przyczyn podanych wyżej, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że zasądził od (...) Diecezji (...) z siedzibą w K. na rzecz Gminy B. dalszą kwotę 6875,18 zł, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1193,53 zł od dnia 20 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty i od kwoty 5681,65 zł od dnia 21 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 1108,70 zł od dnia 20 kwietnia 2017 r. do dnia 17 stycznia 2024 r. Modyfikacji podlegały również rozstrzygnięcia o kosztach procesu i kosztach sądowych, zawarte w punktach III, IV i V zaskarżonego wyroku, bowiem powód ostatecznie wygrał sprawę w postępowaniu pierwszoinstancyjnym w 63 % (7983,88 zł : 12686,38 zł), a pozwany - w 37 % (4702,50 zł : 12686,38 zł). Koszty procesu poniesione przez Gminę B., wynoszące 7801 zł, obejmują: opłatę od pozwu w kwocie 634 zł (k. 106; powód nie zaskarżył zarządzenia dotyczącego wymiaru opłaty i uiścił opłatę zgodnie z wezwaniem – k. 103, 106; ostatecznie sprawa nie była rozpoznawana w postepowaniu uproszczonym, bowiem Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego – art. 505 ⁷ k.p.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu; ponadto powód nawet w apelacji nie był zdecydowany, czy niniejsza sprawa powinna być rozpoznawana przed Sądem pierwszej instancji w postępowaniu zwykłym, czy w uproszczonym, gdyż uważał, że Sąd powinien w razie ustalenia, iż strony nie zawarły umowy, rozważać z urzędu zastosowanie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu – k. 1308), opłatę skarbową od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 716), zaliczkę na wydatki związane z opinią biegłego - 1000 zł (k. 972), wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji w kwocie 3600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – tekst jednolity Dz. U. z 2023 r., poz. 1964, ze zmianami) i w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji w sprawie II Ca 1454/20 (zakończonej w dniu 27 lipca 2021 r. wydaniem przez Sąd Okręgowy w Kielcach wyroku uchylającego wyrok Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju z dnia 27 sierpnia 2020 r., sygn. akt V C 152/17 i przekazującego tę sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu – k. 913) w kwocie 1800 zł (§ 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 powołanego rozporządzenia) oraz opłatę od apelacji w sprawie II Ca 1454/20 w kwocie 750 zł (k. 860). Pozwany poniósł koszty procesu w kwocie 6417 zł, na którą złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, wynoszące 3600 zł (§ 2 pkt 5 wskazanego wcześniej rozporządzenia) i w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji w sprawie II Ca 1454/20 w kwocie 1800 zł (§ 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia), zaliczka na wydatki związane z opinią biegłego - 1000 zł (k. 970, 973) oraz opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 164). Powodowi należał się zwrot kosztów procesu w kwocie 4914,63 zł (7801 zł x 63 %), a pozwanemu - w kwocie 2374,29 zł (6417 zł x 37 %). Po skompensowaniu tych kwot, na podstawie art. 100 k.p.c. powód powinien otrzymać od pozwanego zwrot kosztów procesu w kwocie 2540,34 zł (4914,63 zł – 2374,29 zł). O odsetkach od tej kwoty orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ zdanie drugie k.p.c. Nieuiszczone koszty sądowe (wydatki związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłych oraz należności świadka, niepokryte z zaliczek wpłaconych przez strony) wyniosły 9789,07 zł (k. 625, 660, 736, 1109, 1161, 1244). Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r., poz. 959, ze zmianami) w związku z art. 100 k.p.c. należało pobrać z tego tytułu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Busku - Zdroju od pozwanego kwotę 6167,11 zł (63 % z 9789,07 zł), a od powoda kwotę 3621,96 zł (37 % z 9789,07 zł).

Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałej części.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Powód wygrał sprawę w tym postępowaniu w 59 % (6875,18 zł : 11579 zł), a pozwany - w 41 % (4703,82 zł : 11579 zł). Na koszty poniesione przez powoda, wynoszące 2550 zł, złożyła się opłata od apelacji w kwocie 750 zł (k. 1313) i wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1800 zł (§ 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 powołanego wcześniej rozporządzenia), a koszty poniesione przez pozwanego obejmują wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1800 zł (§ 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia). Powodowi należał się zwrot kosztów postępowania apelacyjnego w kwocie 1504,50 zł (2550 zł x 59 %), a pozwanemu - w kwocie 738 zł (1800 zł x 41 %). Po skompensowaniu tych kwot, powód powinien otrzymać od pozwanego kwotę 766,50 zł (1504,50 zł – 738 zł). O odsetkach od tej kwoty orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

doręczyć pełnomocnikowi pozwanej – adwokatowi J. M. (k. 163, 712) odpis wyroku z uzasadnieniem.

Dnia 11 grudnia 2024 r.

SSO Rafał Adamczyk