Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Kielcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Ślusarczyk

Sędziowie: SSO Bogna Kuczyńska

SSR del. Dorota Baran (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Anna Wołowiec - Piłat

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Andrzeja Hojnowskiego

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2014 roku

sprawy skazanego D. K. (1)

o wydanie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 18 listopada 2013 roku sygn. akt II K 567/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zwalnia skazanego D. K. (1) od ponoszenia wydatków w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IX Ka 210/14

UZASADNIENIE

D. K. (1) skazany został prawomocnymi wyrokami:

1. Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 3 września 2004 r. w sprawie VIII K 717/04 za przestępstwo z art. 288 § 1 kk popełnione w dniu 26 września 2003 roku na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;

2. Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 7 grudnia 2004r. w sprawie VIII K 1873/03 za przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk popełnione w dniu 4 kwietnia 2003 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby oraz karę grzywny w rozmiarze 30 stawek dziennych po 20 złotych każda, na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniach 4 i 5 kwietnia 2003 roku; postanowieniem z dnia 9 marca 2007 roku Sąd Rejonowy w Kielcach zarządził wykonanie kary pozbawienia wolności orzekając, że okres rzeczywistego pozbawienia wolności skazanego w sprawie w dniach 4 i 5 kwietnia 2003 roku podlega zaliczeniu na poczet kary pozbawienia wolności, a kara grzywny podlega wykonaniu w całości;

3. Sądu Rejonowego w Pińczowie z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie II K 128/10 za przestępstwo z art. 178a § 2 kk popełnione w dniu 3 kwietnia 2010 roku na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach 3 i 4 kwietnia 2010 roku; orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 2 lat;

4. Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 19 sierpnia 2010r. w sprawie II K 517/10 za przestępstwo z art. 280 § 1 kk i art. 158 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 28 kwietnia 2010 roku na karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 29 maja 2010 roku do dnia 10 grudnia 2010 roku;

5. Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 30 września 2010r. w sprawie II K 359/10 za przestępstwo z art. 224 § 2 kk popełnione w dniu 31 października 2009 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 222 § 1 kk i art. 226 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełnione w dniu 31 października 2009 roku na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, oraz za przestępstwo z art. 286 § 1 kk popełnione w dniu 27 października 2009 roku na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w rozmiarze 80 stawek dziennych po 20 złotych każda; kary jednostkowe pozbawienia wolności połączono, wymierzając karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 31 października 2009 roku do dnia 2 listopada 2009 roku,

przy czym kary w sprawach jak wyżej zostały objęte wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 18 października 2011 roku w postępowaniu toczącym się pod sygnaturą II K 298/11;

6. Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 21 maja 2012r. w sprawie IX K 324/12 za przestępstwo z art. 242 § 3 kk popełnione w okresie od 22 września 2011 roku do 8 listopada 2011 roku na karę 1 miesiąca pozbawienia wolności ;

7. Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 12 września 2012r. w sprawie II K 398/12 za przestępstwo z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 27 października 2011 roku na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności .

Wyrokiem łącznym z dnia 18 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie II K 567/13 :

1. stwierdzając, że wyrok łączny w sprawie II K 298/11 Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 18 października 2011 roku na podstawie art. 575 § 2 kpk utracił moc na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk, art. 86 § 1 kk i art. 87 kk połączył karę ograniczenia wolności wymierzoną skazanemu D. K. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawie o VIII K 717/04 oraz karę pozbawienia wolności wymierzoną skazanemu wyrokiem Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawie VIII K 1873/03 i wymierzył mu karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności;

2.na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk, art. 86 § 1 kk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone skazanemu D. K. (1) wyrokami Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawach II K 517/10 i II K 359/10, po uprzednim rozłączeniu kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie II K 359/10 i wymierzył mu karę łączną 4 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności;

3.na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk, art. 86 § 1 kk połączył kary pozbawienia wolności wymierzone skazanemu D. K. (1) wyrokami Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawach IX K 324/12 i II K 398/12 i wymierzył mu karę łączną 6 miesięcy pozbawienia wolności;

4.orzekł, iż rozstrzygnięcia zawarte w powyższych wyrokach, nie objęte niniejszym wyrokiem łącznym, podlegają odrębnemu wykonaniu;

5. na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego co do kar grzywny w sprawach o sygn. VIII K 1873/03 i II K 359/10 Sądu Rejonowego w Kielcach oraz odnośnie objęcia wyrokiem łącznym skazania w sprawie II K 128/10 Sądu Rejonowego w Pińczowie;

6.na podstawie art. 577 kpk zaliczył skazanemu D. K. (1) na poczet kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie I niniejszego wyroku okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawach o sygn. II K 517/10 i VIII K 1873/03, a nadto na poczet kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie II i III wyroku okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawach: II K 298/11 i IX K 324/12 SR w Kielcach;

8.na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego D. K. (1) od ponoszenia wydatków związanych z wydaniem niniejszego wyroku łącznego, którymi w całości obciążył Skarb Państwa.

Od wyroku tego apelację wniósł skazany D. K. (1) .

Nie sformułował konkretnych zarzutów. Z treści złożonej przez niego apelacji ( k. 71-72 ) wynika , że zarzucił wyrokowi łącznemu orzeczenie rażąco surowych kar łącznych pozbawienia wolności, co było konsekwencją dokonania ustaleń faktycznych tylko na jego niekorzyść i niezastosowania wobec niego zasady absorpcji przez Sąd . Zarzucił także , że Sąd Rejonowy nie uwzględnił przy orzekaniu kar łącznych pozbawienia wolności , że wyrok w sprawie II K 128/10 Sądu Rejonowego w Pińczowie utracił moc , a tym samym orzeczona wobec niego uprzednio kara łączna obejmująca to skazanie uległa skróceniu o 3 miesiące pozbawienia wolności . Nadto orzekając w pkt III wyroku karę łączną Sąd Rejonowy nie złagodził w żaden sposób orzeczonych wobec niego kar jednostkowych . Zarzucił także , że Sąd Rejonowy umarzając postępowanie co do orzeczenia kary łącznej grzywny nie wziął pod uwagę jego złej sytuacji materialnej i osobistej , która powoduje że nie jest on w stanie uiścić jakiejkolwiek kary grzywny .

W konkluzji skazany D. K. (1) wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie mu kar łącznych z zastosowaniem zasady absorpcji.

Prokurator na rozprawie apelacyjnej wniósł o nieuwzględnienie apelacji skazanego i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku .

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Apelacja skazanego D. K. (1) nie zasługuje na uwzględnienie.

Na początku podkreślić należy , że chodzi jeżeli chodzi o okoliczności rzutujące i faktycznie uwzględnione przy wymierzaniu kar łącznych w zaskarżonym wyroku (chodzi o kary orzeczone w punktach I , II i III zaskarżonego wyroku), to nie może budzić żadnych zastrzeżeń prawidłowość postąpienia Sądu Rejonowego, który odniósł się nie tylko do kwestii warunków dopuszczalności orzeczenia kary łącznej w wyroku łącznym, granic w jakich orzeczenie kar łącznych – w świetle wymogów art. 86§1kk – w tym konkretnym przypadku było możliwe, ale nadto w sposób precyzyjny wskazał na kryteria uwzględniane przy orzekaniu kary łącznej, a wynikające z istnienia (i zakresu) związku podmiotowo –przedmiotowego pomiędzy czynami, za które wymierzono, podlegające połączeniu, kary jednostkowe .

Podkreślić także należy , że w przypadku spełnienia warunków z art. 85 kk Sąd jest obowiązany do wydania wyroku łącznego, co oznacza brak swobody w doborze skazań podlegających łączeniu i niemożność pominięcia części z nich ( por. wyrok SN w sprawie III KK 82/08 z dnia 11.07.2008r. LEX nr 424889 ).

Zawarty w art. 85 kk zwrot: „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa ( przestępstw).

Podkreślić należy zatem , że pierwszym warunkiem przyjęcia zbiegu przestępstw jest popełnienie przez sprawcę co najmniej dwóch przestępstw i to niezależnie od sytuacji procesowej ich dotyczącej, a drugim to, że pierwszy wyrok , co do któregokolwiek z nich , określa graniczny moment czasowy, pozwalający na przyjęcie, że przestępstwa popełnione do tego momentu pozostają w zbiegu. Oczywiście, przy wielu skazaniach sprawcy, jest możliwe wystąpienie nie tylko jednego zbiegu realnego, ale i dalszych zbiegów, z tym że nawet przy kolejnych zbiegach zawsze punktem odniesienia będzie pozostawał chronologicznie pierwszy wyrok, zamykający kolejne grupy „zbiegających się” przestępstw, tak jak w przedmiotowej sprawie. Tak rozumiany realny zbieg przestępstw oznacza więc tylko tyle, że nie wyrok wybrany z korzyścią dla sprawcy, spośród wielu skazujących go wyroków, będzie wyznaczał granice zbiegu przestępstw, lecz kształtującym te granice, będzie pierwszy chronologicznie wyrok .

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił , że w przedmiotowej sprawie przesłanki określone w art. 85 kk spełnione zostały co do trzech grup skazań i wskazał , w każdym z nich pierwszy wyrok wyznaczający realny zbieg przestępstw.

Prawidłowo także w odniesieniu do poszczególnych trzech zbiegów Sąd wymierzył kary łączne , zgodnie z art. 86§1 kk tj. w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy . Podnieść należy, iż Sąd wydając wyrok łączny , nie rozstrzygał ponownie o stopniu społecznej szkodliwości czynu i winie co do poszczególnych przestępstw, ale rozważył jedynie przedmiotowo - podmiotowy związek zachodzący pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami oraz położył nacisk na cele zapobiegawcze i wychowawcze, jaki ma odnieść kara w stosunku do skazanego. Związek przedmiotowy zbiegających się realnie przestępstw ocenia się według tożsamości lub podobieństwa dóbr naruszonych poszczególnymi z nich oraz zwartości czasowej i miejscowej ich popełnienia. Związek podmiotowy rozumie się jako podobieństwo rodzaju winy i zamiarów ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie w sprawie II AKa 44/07, KZS 2007/4/27).

W pełni podzielić należało stanowisko Sądu Rejonowego , który wskazał na cele prewencyjne kary łącznej, których realizacja wymaga uwzględnienia prognozy co do skazanego, o której to z jednej strony decyduje wielość przestępczych zachowań, a z drugiej potrzeba wzięcia pod uwagę także ewentualnych zmian w postawie i zachowaniu skazanego już w trakcie odbywania kary. W konsekwencji tego, zaakceptować należało postąpienie Sądu Rejonowego, który mając właśnie na uwadze powyższe kryteria, dokonał wnikliwej analizy tak związku przedmiotowego pomiędzy czynami, ocenionego przez pryzmat różnorodności podmiotów pokrzywdzonych, sposobów działania, rodzaju dóbr naruszonych przestępstwami oraz odległości czasowej między czynami, jak również związku podmiotowego, ocenionego w kontekście celów, motywów i pobudek działań skazanego D. K. (1). Kierując się też takimi przesłankami zdaniem Sądu Odwoławczego, nie może budzić zastrzeżeń prawidłowość oceny Sądu I instancji, co do bardzo luźnego związku podmiotowo – przedmiotowego pomiędzy czynami w sprawach VIII K 717/04 i VIII (...) Sądu Rejonowego Kielcach, co skutkowało ostatecznie wymierzeniem D. K. (1) – na zasadzie asperacji – kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Także w odniesieniu do kary łącznej, obejmującej skazania w sprawach II K 517/10 i II K 359/10 Sądu Rejonowego w Kielcach – pkr II zaskarżonego wyroku , poczynioną przez Sąd Rejonowy analizę więzi podmiotowo – przedmiotowej, co do zasady, uznać należy za pełną i prawidłową. Również bowiem w tym przypadku Sąd I instancji dostrzegając z jednej strony różnorodność dóbr prawnych naruszonych przestępstwami w tych sprawach wielość pokrzywdzonych różnorodne sposoby działania skazanego, nie pominął także odległości czasowej czynów objętych skazaniami w tych sprawach. Uwzględnił także cele prewencyjne tej kary łącznej.

Podkreślić należy , że w przypadku tego zbiegu przestępstw nie można podzielić argumentacji skazanego , że z uwagi na treść postanowienia z dnia 5 lutego 2014r. Sądu Rejonowego w Pińczowie w sprawie II K 128/10 wydanego na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 27.09.2013r. o zmianie ustawy Kodeks postepowania karnego oraz niektórych innych ustaw uprzednio orzeczona kara łączna obejmująca skazania w sprawach II K 517/10 i II K 359/10 Sądu Rejonowego w Kielcach oraz II K 128/10 Sądu Rejonowego w Pińczowie winna ulec zmniejszeniu o 3 miesiące pozbawienia wolności. Zgodnie z przepisem art. 575§2 kpk jeżeli choćby jeden z wyroków stanowiących podstawę wyroku łącznego ulega uchyleniu lub zmianie , wyrok łączny traci moc , a Sąd w miarę potrzeby wydaje nowy wyrok łączny. Stwierdzenie w sprawie II K128/10 Sądu Rejonowego w Pińczowie , że czyn objęty tym wyrokiem stanowi wykroczenie spowodował nie tylko utratę mocy przez uprzedni wyrok łączny w sprawie II K 298/11 Sądu Rejonowego w Kielcach, ale także konieczność wydania nowego wyroku łącznego , w przypadku którego granice kar wyznaczają przepisy art. 86 kk , a nie zachodzi tylko konieczność zmniejszenia uprzednio orzeczonej kary łącznej o 3 miesiące pozbawienia wolności , jak tego chciał skazany w apelacji.

Brak jest też podstaw do uwzględnienia zarzutów D. K. (1) w odniesieniu do kary łącznej orzeczonej w pkt III wyroku. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej analizy więzi podmiotowo – przedmiotowej zachodzącej pomiędzy przestępstwami , za które D. K. skazany został w sprawach IX K 324/12 i II K 398/12 Sądu Rejonowego w Kielcach. W pisemnych motywach wskazał argumenty za wymierzeniem skazanemu w tym zbiegu przestępstw kary łącznej w oparciu o zasadę kumulacji. W pełni podzielić należało stanowisko Sądu Rejonowego , który wskazał na cele prewencyjne tej kary łącznej, których realizacja wymaga uwzględnienia prognozy co do skazanego, o której to z jednej strony decyduje wielość przestępczych zachowań, a z drugiej ocenę zachowania skazanego podczas odbywania kar pozbawienia wolności , w tym wynikającą z opinii dyrektora Aresztu Śledczego w K..

Sąd Odwoławczy nie podzielił także zarzutu skazanego D. K. (1) dotyczącego nieorzeczenia wobec niego kary łącznej grzywny nieuwzględnienia jego złej sytuacji materialnej i osobistej , która powoduje że nie jest on w stanie uiścić jakiejkolwiek kary grzywny . Podkreślić należy , że łączeniu podlegają kary grzywny orzeczone za przestępstwa wchodzące w poszczególne zbiegi realne przestępstw . W przypadku D. K. (1) kara grzywny orzeczona w sprawie VIIIK 1873/03 Sądu Rejonowego w Kielcach podlegałaby łączeniu , gdyby w sprawie VIII K 717/04 Sądu Rejonowego w Kielcach wymierzono karę grzywny ( por. pkt I wyroku ) , zaś kara grzywny orzeczona w sprawie II K 359/10 Sądu Rejonowego w Kielcach podlegałaby łączeniu , gdyby w sprawie II K 517/10 Sądu Rejonowego w Kielcach wymierzono karę grzywny. Zgodnie z przepisem art. 85 kk oprócz warunku popełnienia przez sprawcę dwóch lub więcej przestępstw , zanim zapadł pierwszy wyrok , chociażby nieprawomocny , co do któregokolwiek z tych przestępstw konieczne jest także wymierzenie za te przestępstwa kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu.

Orzeczenie oparto na przepisach art. 425 kpk, art. 437§1 kpk , art. 456 kpk.

Na podstawie art. 624§1 kpk w zw. z art. 634 kpk Sąd zwolnił skazanego D. K. (1) od ponoszenia wydatków w postępowaniu odwoławczym. Ocena faktycznych możliwości zarobkowych skazanego , odbywającego karę pozbawienia wolności , w pełni uzasadnia , że poniesienie ich będzie dla D. K. (1) zbyt uciążliwe.

SSO Bogna Kuczyńska SSO Andrzej Ślusarczyk SSR del. Dorota Baran